148 / 449
TBB Dergisi 2016 (116)
Hayrettin YILDIZ
147
Kusursuz sorumluluk hallerinde, idareye gerekli tedbirlerin alın-
mamış olduğu şeklinde bir kusur atfedilebilirse de, kusurun ispatı
için uğraşılmamakta doğrudan tehlike ya da risk halinin varlığına
binaen idarenin kusurlu olduğunun aksini ispatlamasına imkan ta-
nınmamaktadır
61
. Bu durum zararlı sonucun mağduru açısından da
olumludur. Çünkü kusursuz sorumluluk hallerinde ilgililer, yalnızca
zararın varlığını ve idare ile bağlantısını (
illiyet bağı
) ortaya koymakla
yükümlü iken, bir idari kusurun mevcudiyetini ve derecesini ispat yü-
kümlülüğünden kurtulmaktadırlar
62
. Kusursuz sorumluluk zararın
tazmininde yoğun olarak başvurulan bir uygulama olsa da, esasında
kusurlu sorumluluğa göre tamamlayıcı (
complémentaire
) bir karakte-
re sahiptir
63
. Şöyle ki, bir olayda kusurlu sorumluluğa başvurulabili-
yorsa, risk sorumluluğuna, risk sorumluluğuna başvurulabiliyorsa,
kamu külfetleri karşısında eşitliğin bozulmasından dolayı sorumlu-
luğa başvurulamaz
64
. Danıştay da 1996 yılında verdiği bir kararında
önce kusur sorumluluğunun varlığının araştırılması gerektiğini, ku-
sur sorumluluğunun yokluğu halinde kusursuz sorumluluk halleri-
nin uygulanması gerektiğini belirtmektedir
65
.
Sosyal risk ilkesi ise kimi yazarlar tarafından üçüncü bir kusur-
suz sorumluluk hali
66
kimi yazarlar tarafından risk ilkesinin bir alt
uygulaması
67
, kimi yazarlar tarafından da – diğer hallerin aksine illi-
yet bağının aranmadığı bir sorumluluk türü olmasından dolayı – ayrı
61
Gözler, İdare Hukuku, op.cit, s. 1171; Duran, Türkiye İdaresinin Sorumluluğu,
op.cit, s. 47.
62
Onar, İdare Hukukunun Umumi Esasları, op.cit, s. 1710 ; Duran, Türkiye İdaresi-
nin Sorumluluğu, op.cit, s. 47.
63
Rousset, Droit Administratif, op.cit, s. 148.
64
Gözler, İdare Hukuku, op.cit, s. 1165.
65
“Teröristlerce evi ve ahırları yakılan davacının zararı dolayısıyla davalı idarenin
sorumluluğunun belirlenmesinde, kusurlu ve kusursuz sorumluluk ilkelerine bir-
likte dayanılamayacağı; önce, kusurlu sorumluluğun varlığı araştırılarak, sapta-
namaması durumunda, kusursuz sorumluluk ilkesine gidileceği...”; Danıştay 10.
Dairesi Kararı, E. 1995/2388, K. 1996/5893, T. 8.10.1996 (Nakleden-Turgut Can-
dan, Açıklamalı İdari Yargı Usulü Kanunu, Adalet Yayınevi, Ankara, 2009, s. 182
(318 no’lu dipnot))
66
Günday, İdare Hukuku, op.cit, s. 381.
67
MustafaKöksal, İdareninKusursuz sorumluluğu ve TerörOlayları Nedeniyle İdari
Yargıda Açılan Davalar, Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek
Lisans Tezi, 2009, s. 79
(https://tez.gov.tr/UlusalTezMerkezi/,01/05/2014).