161 / 449
İdarenin Sosyal Risk Sorumluluğunda İlliyet Bağı Meselesi
160
Danıştay tarafından gerek kamu görevlileri gerekse sivil bireyle-
rin uğradığı zararlar, sosyal risk kapsamında değerlendirilerek idare-
den tazmin edilmektedir
124
. Halbuki kolluk görevlisinin görevini yeri-
ne getirirken uğradığı zararın sosyal risk ilkesine göre değil, mesleki
risk ilkesine göre tazminine karar verilmesi gerekir
125
. Keza mesleki
risk ilkesinde, sosyal risk ilkesinin aksine illiyet bağı da mevcuttur.
Aşağıdaki kararda Danıştay yine mesleki risk ilkesi yerine kamu kül-
fetleri karşısında eşitlik ilkesini uygulamaktadır:
“Dava, davacılar murisinin 13.5.1989 tarihinde katıldığı bir ope-
rasyonda hayatını kaybetmesi nedeniyle desteğinden yoksun kaldı-
ğından bahisle uğranıldığı ileri sürülen ... lira maddi, ... lira manevi
zararın olay tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte
ödenmesi istemiyle açılmıştır.
İdare mahkemesi, Emniyet amiri olan davacılar murisinin görev
yaptığı sırada vurularak öldürülmesi sonucu meydana gelen zararın
sosyal hasar ilkesi gereği kusursuz fertler üzerinde bırakılmayıp ka-
muya pay edilmesinin hakkaniyet ve nasafet gereği olduğu, davacıla-
ra ... lira tazminat manevi tazminat ödenmesine, hükmedilen maddi
tazminata idareye başvuru tarihinden itibaren yasal faiz uygulanma-
sına karar vermiştir.
... anılan kararın onanmasına 14.5.1998 tarihinde oybirliğiyle karar
verildi”
126
.
Danıştay sosyal risk ilkesini geçici köy kurucularının görev sıra-
sında uğradıkları zararlarda da uygulamaktadır. 1994 yılında meyda-
na gelen olayda, aralarında geçici köy kurucusu olarak görev yapan
davacılar murisi D.A.’nın da bulunduğu bir grup köy kurucusunun
yolları örgüt mensuplarınca kesilmiş, geçici köy kurucusu olan muris
örgüt tarafından kaçırılarak kurşuna dizilmiştir
127
. Halbuki geçici köy
kurucuları da yürüttükleri kolluk faaliyeti itibariyle idarenin birer
memurudurlar, kendilerine sosyal risk ilkesinin değil mesleki risk il-
124
Yaşar, “İdarenin Hukuki Sorumluluğu Üzerine Düşünceler”, op.cit, s. 217.
125
Çağlayan, İdarenin Kusursuz Sorumluluğu, op.cit, s. 319.
126
Danıştay 10. Dairesinin Kararı, E. 1996/10080, K. 1998/2027 T. 14.5.1998
(Nakleden-Bal et al., Danıştay 10. Dairesinin Tazminat Davalarına İlişkin Seçilmiş
Kararları, op.cit, s. 580-581) .
127
Danıştay 10. Dairesinin Kararı, T. 12.4.1999, 6324/1404(Nakleden, Atay et al.,
İdarenin Sorumluluğu ve Tazminat Davaları, op.cit, s. 521) .