167 / 449
İdarenin Sosyal Risk Sorumluluğunda İlliyet Bağı Meselesi
166
le odası ile çeşmelerin yakılıp yıkılması nedeniyle uğranıldığı öne
sürülen maddi zararın sosyal risk ilkesi gereği tazmini gerektiği
140
,
Gözümüze çarpan başka bir davada idare mahkemesinin davacı-
nın sübjektif mali durumunu göz önüne alarak verdiği karar ise hu-
kuki muhakeme tarzından bütünüyle yoksundur. Söz konusu davada
örgüt tarafından bir köye saldırıda bulunulmuş, saldırıdan sonra köy-
deki hayvanlar dağılmış örgüt üyeleri tarafından davacının 12 adet
koyunu çalınmıştır. Danıştay kararı şu gerekçeyle bozmuştur:
“Bir zararın; hizmet kusuru, kusursuz sorumluluk veya sosyal
risk ilkeleri uyarınca tazmin edilebilmesi için; kişisel ve olağandışı
nitelikte olması gerek ve yeter koşuldur. Bu bağlamda tazmin edile-
cek maddi zarar, mal varlığındaki, eksilme veya çoğalma olanağından
yoksunluktur.
Sonuçta, davacının sosyal risk ilkesi uyarınca
tazmini gereken mad-
di zararının yaşamını sürdürmesini engelleyecek veya hayatını tümden de-
ğiştirecek niteliğinde bulunmadığı
gerekçesiyle davayı reddeden mah-
keme kararı, hukuki dayanaktan yoksun ve açıkça hukuka aykırı
bulunmaktadır.”
141
İdare mahkemesinin görüşüne bakılırsa bir zararın meydana ge-
lebilmesi için zarara uğrayanın mali durumunu tümden sarsması ha-
yatını artık idame ettirememesi gerekir. Buna karşın, tazminata karar
verilirken eğer sorumluluk şartları mevcutsa önemli olan kişinin uğ-
radığı sübjektif zararın derecesi değil, zararın oluşup oluşmadığıdır.
Kişinin malvarlığında kendi kusuru dışında zarar meydana gelmişse
ve zarar sorumlu görülen kişiye atfedilebiliyorsa bu zarar karşılanma-
lıdır. Zarara uğrayanın mali durumunun önemi yoktur.
C. Sosyal Riske İlişkin Kararların İçtihada Dönüşmesi
Danıştay zamanla illiyet bağının yokluğunu sorumluluk huku-
kunun bir istisnası olarak kabul ettikten sonra bu içtihadını sonraki
140
Danıştay 10. Dairesinin Kararı, E. 1996/7485, K. 1998/158, T. 9.12.1996 (Nakleden-
Bal et al., Danıştay 10. Dairesinin Tazminat Davalarına İlişkin Seçilmiş Kararları,
op.cit, s. 587-588).
141
Danıştay 10. Dairesinin Kararı, E. 1996/9677, K. 1998/4696, T. 1.10.1998 (Nakle-
den- Bal et al., Danıştay 10. Dairesinin Tazminat Davalarına İlişkin Seçilmiş Karar-
ları, op.cit, s. 577-578).