165 / 449
İdarenin Sosyal Risk Sorumluluğunda İlliyet Bağı Meselesi
164
doğrudan sonucu olan, nedensellik bağı kurulabilen zararları tazmin-
le yükümlüdür. Ancak sözü edilen kuralın istisnası olarak, idarenin
faaliyet alanıyla ilgili önlemekle yükümlü olduğu halde önleyemedi-
ği bir takım zararları da nedensellik bağı aranmadan tazmin etmesi
gerekmektedir. Kolektif sorumluluk anlayışına dayalı sosyal risk adı
verilen bu ilke, bilimsel ve yargısal içtihatlarla kabul edilmiştir.
Ülkemizin belli bir yöresinde yoğunlaşan terörist olaylar denilen
eylemlerin devlete yönelik olduğu, Devletin anayasal düzenini yıkma-
yı amaçladığı, bu tür olayların zarar gören kişi ve kurumlara karşı ki-
şisel husumetten ileri gelmediği bilinmekte ve gözlenmektedir.
Sözü edilen eylemler nedeniyle zarara uğrayan, terörist eylemlere
herhangi bir şekilde katılmamış olan kişiler kendi kusur ve eylemle-
ri sonucu değil, toplumun içinde bulunduğu sosyal kargaşadan zarar
görmektedirler. Kısaca zararın nedeni toplumun bireyi olmaktır. Be-
lirtilen şekilde ortaya çıkan zararların özel ve olağandışı nitelikleri
dikkate alınıp nedensellik bağı aranmadan, terörist olayları önlemekle
yükümlü olduğu halde önleyemeyen idarece yukarıda açıklanan sos-
yal risk ilkesine göre tazmini gerekir. Esasen terörist olaylar sonucu
ortaya çıkan zararların idarece tazmini böylece topluma pay
edilmesi
hakkaniyet gereği olduğu gibi, sosyal devlet ilkesine de uygun düşe-
cektir”
135
.
Başka bir kararında Danıştay, terör faaliyetleri nedeniyle köyüne
gidemeyen vatandaşın uğradığı zararı sosyal risk ilkesine göre ve ne-
densellik bağı aramadan karar bağlamaktadır:
“...davacının terör olayları nedeniyle terk etmek zorunda kaldığı ve
bölgede güvenliğin sağlanamamasından dolayı 1993 yılından itibaren
giremediği Ağrı ili, ... İlçesi, ... Köyü, ... mezrasındaki malvarlığından;
tasarruf edememesi nedeniyle yararlanamaması ve malvarlığının kıs-
men harap olması sonucu uğranıldığı ileri sürülen zararın tazmini is-
temiyle açılmıştır.
...
135
Danıştay 10. Dairesi Kararı, E. 1994/6404, K. 1995/6411, T. 11.12.1995 ( Nakleden-
Bal et al., Danıştay 10. Dairesinin Tazminat Davalarına İlişkin Seçilmiş Kararları,
op.cit, s. 612-613).