164 / 449
TBB Dergisi 2016 (116)
Hayrettin YILDIZ
163
Halbuki bu tür durumlarda uygulanması gereken kusursuz so-
rumluluk hali idarenin tehlikeli faaliyetlerinde anlamını bulan mes-
leki risk ilkesidir. Bu bakımdan askeri bir mahkemenin mesleki risk
gibi yürütülen hizmetteki tehlikeye özgü bir ilkeyi kullanmak yerine
askerlik hizmetinin mahiyetine nispeten sivil bir kavram olan kamu
külfetleri karsısında eşitlik ilkesine başvurması ilginçtir. Kamu külfet-
leri karşısında eşitlik ilkesi idari hizmeti yürüten kamu görevlilerine
değil, idarenin faaliyetlerinden dolayı zarar gören üçüncü kişilere uy-
gulanmalıdır.
B. Sosyal Risk Sorumluluğunda İlliyet Bağının Aranmaması
Danıştay’ın en çok eleştiriye uğrayan kararları, illiyet bağı olmak-
sızın idareyi oluşan zarardan sorumlu tuttuğu terör faaliyetleridir.
Danıştay’ın bu içtihadı özellikle 1990’lı yıllardan itibaren uyguladığı
görülmektedir. 1990 yılından önce verilen kararlarda genelde idare-
nin kusurlu olup olmadığı yönünde araştırma yapılmakta ve kusurun
yokluğu durumunda sorumsuzluğa hükmetmektedir. Örneğin, 1977
yılında TÖS-DER Anamur şubesine kimliği belirsiz kişilerce silahlı
saldırıda bulunulması olayında idarenin ihbar veya başka bir şekilde
durumdan haberdar edilmemek suretiyle bilgisi dışında meydana ge-
len olaylardan sorumlu tutulamayacağı ve bu eylemlerin olabileceğine
ilişkin ciddi emareler bulunmadığı sürece genel nitelikteki önlemler-
le yetinileceği gerekçesiyle tazminat talepleri reddedilmiştir
134
. Buna
karşın 1990 yılı sonrası içtihadı illiyet bağının yokluğuna rağmen artık
aşağıdaki şekilde seyretmektedir:
“Dava, davacıların Siirt ili ilk öğretim müfettişi olan, görevli ola-
rak gittiği ilçeden Siirt’e dönerken teröristlerce kaçırılıp öldürülen mu-
rislerinin desteğinden yoksun kaldıkları iddiasıyla ... açılmıştır.
..İdarenin hukuki sorumluluğu sadece kusur esasına, hizmet ku-
suru teorisine dayanmamakta; idare, kusur koşulu aranmadan da
sorumlu sayılabilmektedir. Kural olarak idare, yürüttüğü hizmetin
134
Danıştay 12. Dairesinin Kararı, E. 77/3205, K. 79/2742, T. 21.6.1979 (Nakleden-
Serdar Özgüldür, Askeri Yüksek İdaresi Mahkemesi Kararları Işığında Tam
Yargı Davaları, Yetkin Yayınları, Ankara, 1996 s.94’den Nakleden-Gözler, İdare
Hukuku, op.cit, s. 1223).