163 / 449
İdarenin Sosyal Risk Sorumluluğunda İlliyet Bağı Meselesi
162
kusursuz sorumluluğuna gitmesi gerekirken, yanlış değerlendirme
yaparak sosyal risk ilkesini uygulamaktadır. Çünkü kolluk personeli-
nin taraf olduğu bir silahlı çatışmada karşı tarafın açtığı ateş sonucun-
da operasyonla ilgisi olmayan bir kişinin zarara uğraması durumunda
bu kişinin zararının devlet tarafından (doğrudan risk ilkesine göre)
tazmin edilmesi gerekir
130
. Nitekim, Fransız Danıştay’ı kaçan bir aracı
takip ederken polis tarafından açılan ateş sonucu bir kafe sahibinin
yaralanmasını
131
, Fransız Yargıtay’ı da 1986 yılında verdiği
Pourcel
ka-
rarında, polis operasyonu sırasında polisten kaçan kişinin açtığı ateş
sonucunda üçüncü bir kişinin ölmesini, risk sorumluluğu ile temellen-
direrek idarenin sorumluluğuna hükmetmiştir
132
.
Konumuzun dışında da olsa, belirtmek gerekir ki, AYİM de Danış-
tay gibi hukuki nitelendirmede yanlışlık yaparak asker kişilerin hiz-
metin icrası sırasında uğradığı zararı kamu külfetleri karşısında eşitlik
ilkesine dayandırarak tazmin yoluna gitmektedir:
“Son yıllarda Güneydoğu ve Doğu Anadolu’da yoğunlaşan terör
eylemleri sebebiyle Anayasanın l20’nci maddesine göre bazı illeri kap-
sayan olağanüstü hal ilan edilmiş, bu olağanüstü hal uygulaması sı-
rasında çok sayıda güvenlik görevlileri ve asker kişi şehit olmuştur.
Devletin terör hareketlerine karşı giriştiği faaliyet savaş hali sayılma-
dığı gibi, mücbir sebep olarak da nitelendirilmediğinden, bu faaliyet-
ler sırasında teröristlerin eylemlerinden zarara uğrayanların bu zararı,
tüm ülkede olmayıp, ülkenin bir kısmında terör örgütleri tarafından
yaratılan bir zarar olduğundan, savaş halinde olduğu gibi tüm toplu-
mun katlanmak durumunda kaldığı bir kamu külfeti olarak değerlen-
dirilmeyip, özel ve olağandışı nitelik taşıyan kamu külfetleri karşısın-
da eşitlik ilkesi gereğince idare tarafından tazmini gereken bir zarar
olarak kabul edilmiştir.”
133
130
Gözler, İdare Hukuku, op.cit, s. 1175-1176.
131
Conseil d’Etat, 24 Haziran 1949, Lecompte et Franquette et Daramy, JCP 1949 No.
5092 (Nakleden, Chapus, Droit administratif général, op.cit, 1339).
132
Gözler, İdare Hukuku, op.cit, s. 1176; Chapus, Droit administratif général, op.cit,
1339.
133
AYİM2D, 22.06.2001, E 00/417, K 01/570, AYİMD, sy. 17, s. 1178–1180; AYİM2D,
22.06.2001, E 01/45, K 01/568, AYİMD, sy. 16, s. 664-666 (Nakleden-Akyılmaz,
“Sosyal Risk İlkesi ve Uygulama Alanı”, op.cit, s. 196).