TBB Dergisi 116.Sayı

TBB Dergisi 2016 (116)

Mahmut ŞEN

193

durdurulması gibi geçici koruma kararının hem de esasa ilişkin nihai

kararın verilmesi, hukuki dinlenilme hakkına riayet edilmesi

, tanık

dinletebilme, karşı tarafın ifade ve beyanlarına karşı delil ileri süre-

bilme, yargısal süreçlerde silahların eşitliği ilkesi açısından idarenin

tez ve savunmaları ile idari işlemin gerekçeleri konusunda bilgilendi-

rilme, yargısal kararın gerekçeli olmasını ve hakkında verilmiş olan

kararın gecikmeksizin infazını isteme

gibi usuli bir takım hakların

yargısal süreçlerde taraflara tanınmış olması adalete erişim hakkının

bir gereğidir

. AİHS’ne taraf olan devletler için adalete erişim hakkı

pozitif bir yükümlülük olduğundan, Anayasa’nın 36. maddesinde her-

kesin, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri

önünde adil yargılanma hakkına sahip olduğu belirtilmek suretiyle

ülkemizde de bu hak anayasal düzeyde teminat altına alınmıştır

İdari yargı alanında belirli işlemlerin tamamen yargı denetimi

dışına çıkarılması AİHM tarafından kabul edilebilir bulunmamakta-

dır

. Ancak idari uyuşmazlıklar bakımından mahkemeye erişim hak-

kı her ülkede belirli sınırlamalara tabi tutulmaktadır. Bu sınırlama-

lardan ilki, menfaat ihlali koşuludur. İdarenin eylem ya da işlemi ile

güncel, somut bir menfaat ilişkisi olmayan bir kişinin dava açması ida-

ri istikrar ve kamu yararı açısından sınırlandırılabilmektedir. Ayrıca,

dava açılmadan önce idari bir organa başvuru zorunlu tutulabilmekte,

dava açma süresi öngörülebilmekte, belirli mahkemelerde avukat ile

temsil zorunluluğu getirilebilmekte, adli yardım sisteminin iyi işleme-

si kaydıyla dava açmak için belirli harçların ödenmesi bir gereklilik

olarak düzenlenebilmektedir

Muhammet Özekes, Medeni Usul Hukukunda Hukuki Dinlenilme Hakkı, Yetkin

Yayınları, Ankara, s.44

Hasan Nuri Yaşar, İdari Yargı Kararlarının Etkinleştirilmesi Arayışında İdari

Yargı İdari Yargıç Yargısal Emir,Levha Yayıncılık,İstanbul, 2013, s.127.

Müslüm Akıncı, İdari Yargıda Adil Yargılanma Hakkı, Turhan Kitabevi, Ankara,

2008, s.138.

Mustafa Erdoğan, İnsan Hakları Teorisi ve Hukuku, Orion Kitabevi, Ankara,

2012, s. 307

AİHM, Canea Katolik Kilisesi- Yunanistan, Başvuru no:25528/94,16/12/1997,

para.35,

, erişim tarihi: 15.03.2014

Müslüm Akıncı, s.151-215