196 / 449
TBB Dergisi 2016 (116)
Mahmut ŞEN
195
tesis edilirse, mahkemece iptal edilecektir. Bu nedenle, mevzuatta yet-
ki devri öngörülmediği sürece, bir kararı alma konusunda yetkili olan
makam/kişi kim ise, idari işlemin onun tarafından tesis edilmesi ge-
rekir. Örneğin, vali tarafından yapılması zorunlu olan bir il içi naklen
atama işleminin, ilgili kanunda yetki devri öngörülmediğinden vali
yardımcısı tarafından tesisi mümkün değildir
51
.
Şekil unsuru, bir idari işlemin veya tasarrufun hukuk aleminde
geçerlilik kazanması için uyulması zorunlu usul kurallarını ifade et-
mektedir
52
. Buna göre, bir idari işlemin hukuk aleminde varlık kaza-
nabilmesi için, mevzuatta öngörülen şekle uygun olarak tesis edilmesi
gerekir. İşlem tesis edilirken idarenin uyması gereken; işlemin yazılı
olması, aynı hukuki statüye sahip olan bireylerin eşit muameleye tabi
tutulması, kamu hizmetinden yararlananların idari işlemlerin yapıl-
ması sürecine katılımının sağlanması, bilgi edinme hakkına saygı
gösterilmesi, savunma hakkı tanınmadan idari yaptırım kararı veril-
memesi gibi usuli işlemler, idare edilenlerin hukuki güvenliğinin bir
teminatıdır
53
.
Sebep unsuru, idari karar alınmadan, işlem tesis edilmeden önce
var olan ve idareyi belli bir karar veya işleme götüren hukuki veya fiili
durumdur. İdari işlemin sebebi olarak gösterilen hukuksal olgu veya
maddi olay gerçeğe uygun, yasal ve somut olmalıdır. Keyfi, duygusal,
hukuka aykırı veya gerçek dışı sebeplere dayanan bir işlemin hukuka
uygun olduğundan bahsetmek mümkün olmadığından, bu tür tasar-
rufların yargı yerince iptal edilmesi muhtemeldir
54
. İdari tasarruftaki
sebep, aynı zamanda o tasarrufun gerekçesini oluşturur. Gerekçenin,
idari tasarrufun dayandığı maddi veya hukuksal nedenleri açıklaması
beklenir. Soyut biçimde kanun maddelerini sıralamak, ilgilisine veya
mahkemeye idarenin yasal yetkilerini yinelemek gerekçe sayılamaz.
Örneğin, naklen atama işlemlerinde kamu görevlilerinin, görevini ve
görev yerini değiştirme hususunda idarenin takdir yetkisinin bulun-
51
Danıştay 5.Dairesi’nin 09.01.2014 gün ve K. 2014/53 sayılı kararı,
www.danistay.gov.tr, erişim tarihi:05.04.2014
52
Kazım Yenice, Yüksel Esin, İdari Yargılama Usulü, Ankara, 1983, s.47
53
A.Ülkü Azrak, Umumi İdari Usul ve Kodifikasyonu Meselesi, İHFM, XXXIII,
1967, s. 76.
54
Danıştay 2. Dairesi’nin 03.07.2014 gün ve 2013/8635 sayılı YD kararı
,www.danis-tay.gov.tr, erişim tarihi:06.04.2014