TBB Dergisi 116.Sayı

TBB Dergisi 2016 (116)

Mahmut ŞEN

201

3.4. Kanun ile Kamu Görevi ve Ünvanın Sona Erdirilmesine

İlişkin Davalarda Yargısal Denetim

Yukarıda bahsedildiği üzere, kamu görevine atama ve bu gö-

revin sona erdirilmesine ilişkin hukuki tasarruflar tipik bir koşul

işlemdir. Bu işlemler ile kişiler daha önce kanunlarla belirlenmiş

hukuki statülere sokulmakta veya bu statülerden çıkarılmaktadır.

Kural olarak, bu tür işlemlerin idare tarafından tesis edilmesi ve

Anayasa’nın 125. maddesi uyarınca idari yargı mercilerinin deneti-

mine tabi olması gerekir. Bu tür işlemler, 2577 sayılı İdari Yargılama

Usulü Kanunu’nun 2. maddesi’nde düzenlenen idari işlemlerin yetki,

şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olup

olmadıkları yönünden yargısal denetime tabi tutulacağı yönündeki

ilke gereğince, mahkemelerce görece olarak yoğun bir denetime tabi

tutulmaktadır

İdari yargı yerlerince, idari işlemin sadece şekil ve usul denetimi-

ne tabi tutulmayıp ‘sebep ve maksat’ unsurlarının da denetlenmesi,

AİHS’nin 6. maddesinde düzenlenen adalete etkili erişim ve 13. mad-

desinde ifadesini bulan iç hukukta etkili başvuru yolunun sağlanma-

sı ilkelerinin de bir gereğidir. Yukarıda yer verildiği üzere, AİHM,

Sözleşme’nin 6. maddesi uyarınca adil yargılanma hakkının, hukukun

üstünlüğü ilkesi kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini belirtmek-

tedir. Hukukun üstünlüğü ilkesi ise, devlet organlarının her türlü

tasarrufunun, hukuki güvenlik ve öngörülebilirlik ilkeleri gibi huku-

kun evrensel prensiplerine, Anayasaya ve kanunlara uygun olmasını

gerektirir

. Bu husus ancak, temel hak ve hürriyetlerinden herhangi

birisine müdahale edildiği iddiasıyla yapılacak başvuruların esasının,

tarafsız ve bağımsız bir mahkeme tarafından incelenmesi, ihlalin tes-

piti durumunda makul bir sürede giderilmesi ve meydana gelen zara-

rın tazmin edilmesi halinde mümkündür

İdarenin Yargısal Denetiminin Yoğunluğu konusundaki tartışmalar için bkz.

Mahmut Şen, İdarenin Yargısal Denetiminin Sınırlarına İlişkin Modeller,

Gazi

Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi,

cilt, XVII, 2013, s.1623-164

Sıngh, Mahendra P, German Administrative Law in Common Law

Perspective,Springer 2001, s 120

Licht, Amir N., Goldschmidt, Chanan and Schwartz, Shalom H., Culture Ru-

les: The Foundations of the Rule of Law and Other Norms of Governance, 2006,

, erişim tarihi: 02.04.2014