372 / 449
TBB Dergisi 2016 (116)
Hande Bahar AYKAÇ
371
b. Çocuk İşçilerin Dinlenme Süreleri:
İşçilerin fiziksel ve zihinsel olarak serbest kalarak sağlıklarının
korunması amacını güden dinlenme süreleri özellikle çocuk işçiler
için çok büyük önem taşımaktadır. Çocukların fiziksel olarak daha
güçsüz olmaları ve gelişme çağında bulunmaları yetişkinlerden daha
fazla dinlenmelerini zorunlu kılmaktadır. Bu doğrultuda Çocuk ve
Genç İşçilerin Çalıştırılma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’te
yetişkinlere oranla daha ayrıcalıklı dinlenme süreleri öngörülmüştür.
Ancak bu yönetmelikteki hükümler sadece İş Kanununa tabi çocuk ve
genç işçiler için uygulanabilecektir.
Anılan yönetmelikte çocuk ve işçilerin ara dinlenmesini düzenle-
yen hükme göre
“İki saatten fazla dört saatten az süren işlerde otuz dakika,
dört saatten yedi buçuk saate kadar olan işlerde çalışma süresinin ortasında bir
saat olmak üzere ara dinlenmesi verilmesi zorunludur”
(Yön 6/son). Böylece
çocuk ve genç işçiler için ara dinlenmesi, yetişkinler için belirlenen
(68/1) sürenin iki katı olarak belirlenmiştir. Ancak ara dinlenmesi ço-
cuk ve gençler için de çalışma süresinden sayılmamaktadır. (İK 68/
son). Bu düzenleme de Avrupa Birliğinin “Gençlerin İşyerinde Korun-
masına İlişkin Yönerge”sine uygun bir şekilde düzenlenmiştir.
18 yaş ve altındakiler için –yıllık izne hak kazanma koşulu yetiş-
kinlerle aynı olmakla birlikte (İK m.53/)- yıllık ücretli izin süreleri de
ayrıcalıklı olarak düzenlenmiştir. Söz konusu hükme göre
“Onsekiz ve
daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık
ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz”
(İK 53/5).
“Çocuk ve genç işçilere
verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz. Yıllık ücretli iznin
kesintisiz kullandırılması esastır. Ancak, yararına olduğu durumlarda çocuk
ve genç işçinin isteği üzerine en fazla ikiye bölünerek kullandırılabilir”
(Yön
10/1). Burada yıllık ücretli izni kesintisiz kullandırma kuralının uygu-
lanmaması ancak çocuk ve genç işçinin isteği ile onun yararına olduğu
durumlarda söz konusu olabilecek ve izin süresi en fazla ikiye bölüne-
bilecektir. Burada da amaç çocuğun dinlenmesi amacı doğrultusunda
onun sağlığının ve güvenliğinin korunmasıdır
100
.
olarak günde 8 saat çalıştırılması gündeme gelir ki yetişkinlerin bile bu kadar
uzun süreler çalıştırılması söz konusu değildir (Bakırcı, Ayrımcılık, 112-113).
100
“Okula veya eğitime devam eden çocuk ve genç işçilere yıllık ücretli izinleri
okulların tatil olduğu, kursa ve diğer eğitim programlarına devam edilmediği