374 / 449
TBB Dergisi 2016 (116)
Hande Bahar AYKAÇ
373
delik ücretine, hafta tatilinde fiilen çalışması nedeniyle fazla çalışmaya
giren yüzde elli zamlı ücret yani işçinin 1,5 gündeliği daha eklenecek
ve hafta tatilinde çalışan çocuk işçiye o gün için toplam 2,5 gündelik
ödenmesi gerekecektir. Buna karşılık, işçinin haftalık çalışma süresi,
sözleşmelerle (35/40) saatin altında belirlenmişse, çalışmadan hak et-
tiği bir günlük ücretine ek olarak, hafta tatili günündeki çalışmasının
(35/40) saate kadar olan bölümü fazla sürelerle çalışma sayılarak % 25,
(35/40) saati aşan bölümü için % 50 zamlı ücret ödenmelidir. Buna kar-
şılık hafta tatilinden önce yasal veya sözleşmeyle belirlenen haftalık
çalışma süresi kadar bir çalışma yapılmamışsa, hafta tatilinde çalışan
işçiye çalışmadan hak kazandığı yasal hafta tatili ücretine ek olarak,
sözleşmeyle belirlenen saatin altı için normal çalışma ücreti, bunu aşan
çalışmalar fazla sürelerle ve/veya fazla çalışma sayılarak buna uygun
zamlı ücret ödenecektir.
c. Çocuk ve Genç İşçilerin İş Sağlığı ve Güvenliği
Çocuklar ve gençler, iş sağlığı ve güvenliği konusunda yetişkinle-
re göre daha güçsüz ve savunmasız durumdadırlar. Bunun nedenleri
arasında deneyim azlığı, tehlike bilincinin yeterince gelişmemiş olma-
sı, üretime yönelik araç gereçlerin yetişkinler için tasarlanmış olması
gibi olgular bulunmaktadır
104
.
İş Kanunu madde 71/2 hükmü uyarınca
“Çocuk ve genç işçilerin işe
yerleştirilmelerinde ve çalıştırılabilecekleri işlerde güvenlik, sağlık, bedensel, zi-
hinsel ve psikolojik gelişmeleri, kişisel yatkınlık ve yetenekleri dikkate alınır”
.
Ayrıca Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılma Usul ve Esasları Hakkın-
da Yönetmelik m.5/3 uyarınca, “
İşverenler çocuk ve genç işçilerin tecrübe
eksikliği, mevcut veya muhtemel riskler konularında bilgisizlik veya tamamen
gelişmiş olmamalarına bağlı olarak gelişmelerini, sağlık ve güvenliklerini teh-
likeye sokabilecek herhangi bir riske karşı korunmalarını temin edeceklerdir”
Yine anılan Yönetmeliğe göre
“İşveren, çocuk ve genç işçilere, çalıştırmaya
başlamadan önce işyerindeki riskler, işe uyum ve kanuni hakları ile işin niteliği-
ne göre gerekli iş başı eğitimlerini verir”
(Yön m.13/1). Ayrıca işveren “
çocuk
ve genç işçinin velisi veya vasisine, çocuk ve genç işçinin çalıştırılacağı iş, kar-
şılaşabileceği riskler ve alınan önlemler hakkında bilgi verir” (
Yön m. 12/a)
.
104
Süzek, a.g.e., 840. Bakırcı, a.g.e., 245.