223 / 453
Objektif Dava Birleşmesi
222
Bununla birlikte HUMK’ta bağlantının ne zaman olduğuna iliş-
kin hükümde sadece “
aynı sebep”
ifadesine yer verilmişti. Oysa kay-
nak Kanunda “
aynı ve benzer sebep”
ifadesi bulunmaktaydı. Yargıtay
HUMK’un bu düzenlemesini gerekçe göstererek “
benzer sebebi”
bağ-
lantının varlığı için yeterli görmemekte; benzer sebebin söz konusu
olduğu hallerde bağlantıyı varsaydığı hususunda istisna niteliğinde
kararları olsa da
100
genel görüşü bağlantının olmadığı doğrultusun-
daydı. Doktrin ise bu durumu bir tercüme hatası olarak görmekte ve
“aynı sebebi” “benzer sebebi”
de kapsamı içine alacak şekilde geniş yo-
rumlamaktaydı.
101
Ne var ki bu hatalı tercüme sadece teorik bir hata-
dan ibaret kalmamış ve Yargıtay ile doktrin arasında görüş ayrılığını
beraberinde getirmişti.
Yürürlüğe giren HMK ile bu tartışmaya son verilmiş ve benzer
sebepler de hükmün kapmasına alınarak bağlantının varlığı için ye-
terli görülmüştür. Yeni düzenlemenin doktrin görüşlerine ve nadiren
de olsa karşılaşılan bazı Yargıtay kararlarına uygun düştüğü belirtil-
miştir.
102
O halde bağlantıdan kasıt, davaların aynı sebepten doğması
ya da biri hakkında verilecek hükmün diğerini etkileyecek nitelikte
olması veya davaların birbirine benzer sebeplerden doğmasıdır. Ör-
neğin, asıl alacağın ve fer’î alacağın arasında bağlantı var kabul edilir;
çünkü asıl alacağa ilişkin davanın sonucunun, fer’î alacağa ilişkin da-
vanın sonucunu etkileyebilme ihtimali vardır.
103
100
“…HUMK m. 43’te benzer olaylara ve hukuki sebeplere dayanması halinde açık
bir düzenleme bulunmamaktadır…birbiri ile ilgisi olan davaların benzer sebep
kavramı içerisinde değerlendirilerek bağlantının varlığı kabul edilmeli…”, Y. 19
HD. 17.12.2009, E. 2009/9735, K. 2009/11929. Aynı yönde; Y. 19 HD. 7.4.2005, E.
2005/448, K. 2005/3753; Y. 19 HD. 26.5.2005, E. 2005/2808, K. 2005/5955 Erişim:
http://www.kazanci.com(23.10.2014).
101
Arif Bayram, “Birlikte Dava Açılmasında Davaların Aynı Sebepten Doğmuş O l -
malarının Anlamı”,
Adalet Dergisi,
Sa.3-4, Ankara 1977, s.282 vd; Alangoya, 1999,
s.75vd; Kuru, 2001, C.3, s.3342 vd; Ulukapı, 1990, s.198 vd.
102
Mehmet Akif Tutumlu, Kuram ve Uygulama Açısından Hukuk Muhakemeleri
Kanunu’nun Yeni ve Değişik Hükümlerinin Yorumu, Seçkin Yayıncılık, 2. Baskı,
Ankara 2012, s.86.
103
Muşul, 2012, s.139.