385 / 453
Uluslararası Adalet Divanı’nın Yargı Yetkisi ve Yargı Yetkisini Genişletme Çabalarının Eleştirisi
384
ibraz etmektedirler.
23
Bu tür tahkimnamelerde uyuşmazlığın konusu-
nun ve taraflarının belirtilmesi gerektiği düşünülmektedir.
24
Korfu Ka-
nalı
davası
25
ve Slovakya ile Macaristan’ın 7 Nisan 1993 tarihli bir and-
laşma ile Divan önüne taşıdıkları
Gabcikovo Nagymaros Projesi
davası
26
bu yolla Divan’ın önüne götürülen uyuşmazlıklara örnek teşkil etmek-
tedir. Bir başka örnek ise
Kuzey Denizi Kıta Sahanlığı
davası
27
oluştur-
maktadır. Bu davada Almanya ve Hollanda tarafından paylaşılan kıta
sahanlığının sınırlarının belirlenmesi maksadıyla iki devlet aralarında
anlaşarak uyuşmazlığı UAD’na taşımışlardır.
28
Verilen örneklerden de
anlaşılabileceği üzere tahkimname yolu ile Divan’ın yargı yetkisinin
tanınması genellikle sınır uyuşmazlıklarda söz konusu olmaktadır.
29
2. Önceden Akdedilmiş Uluslararası Andlaşma
Statü’nün 36(1)maddesindeki “ya da yürürlükteki andlaşma ve söz-
leşmelerde özel olarak öngörülmüş bütün durumlar” ibaresi Divan’ın
yetkisinin önceden akdedilmiş bir uluslararası andlaşma ile tanınma-
sına hukukî kaynak teşkil etmektedir. Yukarıda açıklanan tahkimna-
me yolundan en temel farklılığı burada bahsi geçen uluslararası and-
laşmanın uyuşmazlık ortaya çıkmadan önce akdedilmiş olmasıdır.
Bazı uluslararası andlaşmalar, andlaşmanın uygulanması ve yorum-
lanması ile ilgili uyuşmazlıkların UAD nezdinde çözüleceğini belirt-
mekte ve bu andlaşmaya taraf devletler de önceden Divan’ın bu konu-
daki yetkisini kabul etmektedir.
30
23 Eylül 1971 tarihinde imzalanıp
26 Ocak 1973 tarihinde yürürlüğe giren Sivil Havacılığın Güvenliğine
Karşı Kanunsuz Hareketlerin Önlenmesi Sözleşmesi
31
(1971 Montreal
Sözleşmesi) bu andlaşmalara örnek olarak gösterilebilir. Bu sözleşme-
23
Bingbin, s. 2.
24
Pazarcı, s. 474.
25
Korfu Kanalı Davası (Büyük Britanya Birleşik Krallığı ve Kuzey İrlanda v.
Arnavutluk Halk Cumhuriyeti), 9 Nisan 1949, UAD Raporları 1949, s. 4 – 169.
26
Gabcikovo Nagymaros Projesi Davası (Macaristan v. Slovakya), 25 Eylül 1997,
UAD Raporları 1997, s. 7 – 84.
27
Kuzey Denizi Kıta Sahanlığı Davası (Almanya Federal Cumhuriyeti v. Hollanda),
20 Şubat 1969, UAD Raporları 1969, s. 3-56.
28
Gideon Boas, Public International LawContemporary Principles and Perspectives,
Edward Elgar Publishing Limited, Cheltenham, 2012, s. 358 – 359.
29
Boas, s. 359.
30
Unctad, s. 13.
31
Bu andlaşmanın İngilizce resmi metni için bkz.
http://www.un.org/en/sc/ctc/docs/conventions/Conv3.pdf. Erişim Tarihi: 19 Ocak 2015.