TBB Dergisi 117.Sayı

394 / 453

TBB Dergisi 2015 (117) Yahya Berkol GÜLGEÇ 393
sında şu şekilde bir ibare yer almakta ve bu ibarenin forum prorogatuma
temel oluşturduğu ileri sürülmektedir: 87
“Başvuru sahibi Devlet Divan’ın yargı yetkisinin aleyhinde başvu-
ru yapılan Devlet’in rızasına dayalı olarak kurulmasını teklif ettiğin-
de, başvuru bu Devlet’e iletilecektir. Ancak, aleyhinde başvuru yapılan
Devlet Divan’ın yargı yetkisine bu dava bakımından rıza gösterme-
dikçe Genel Liste’ye kaydedilmeyecek veya dava ile ilgili herhangi bir
işlem yapılmayacaktır.”88
Öten yandan, İçtüzüğün 38(5) maddesi aleyhine başvuru yapılan
tarafın açık rızasını aradığı için, bu maddenin aslen forum prorogatum
yolunun uygulanabilirliğini zayıflatan bir unsur olduğunu iddia eden
yazarlar da vardır.89
Bunun yanında, UAD İçtüzüğü madde 40 ile Divan’ın yargı yetki-
sinin önceden kabul edilmediği durumlarda avukat atamanın forum
prorogatum teşkil edeceğinin üstü kapalı biçimde belirtildiği ileri sü-
rülmektedir.90 İçtüzüğün 40. maddesinin ilgili kısmı aşağıdaki gibidir:
“2. Bir başvuru ile işlemlerin başlatılması halinde, başvuru sahibi-
nin avukatı belirtilecektir. Bu başvurunun onaylı bir nüshasını alması
üzerine veya olabildiğince çabuk şekilde aleyhinde başvuru yapılan
Devlet de Divan’a avukatının ismini bildirecektir.”91
Aşağıda bu iki maddenin ve genel olarak forum prorogatumun ne
derece Statü’ye ve İçtüzüğe uygun olduğu tartışılacaktır.
Divan’ın içtihadı incelendiğinde belli başlı şu durumlarda forum
prorogatum yolu ile Divan’ın yargı yetkisinin kabul edildiğine karar ve-
rildiği görülmektedir: 1) Karşı taraf tarafından Divan’a verilen dilek-
çede uyuşmazlığa ilişkin yetkisinin kabul edildiğinin bildirilmesi, 2)
Davanın esasına ilişkin sorunların Divan nezdinde cevaplanması veya
esasa ilişkin karar alınmasına karşı çıkılmaması, 3) Divan’ın yetkisizli-
ğinin öne sürülmemesi veya yetkisizlik savından vazgeçilmesi.92
87 Ibid.
88 İngilizce metin için bkz.
4&p2=3&, Erişim Tarihi: 19 Ocak 2015
89 Boas, s. 359.
90 Pazarcı, s. 475.
91 İngilizce metin için bkz.
=3&, Erişim Tarihi: 19 Ocak 2015.
92 Pazarcı, s. 475.