TBB Dergisi 117.Sayı

405 / 453

Uluslararası Adalet Divanı’nın Yargı Yetkisi ve Yargı Yetkisini Genişletme Çabalarının Eleştirisi 404
dan ulusal düzeyde ortaya çıkan uluslararası hukuk sorunlarına ilişkin
olarak dahi danışma görüşü istenmesine cevaz verdiğini belirtmişler-
dir.140 Güvenlik Konseyi ve Genel Kurul halihazırda konu bakımından
geniş bir hareket alanına sahip bulunan organlardır. Özellikle de Genel
Kurul açısından bakılacak olursa, belirli bir anda Güvenlik Konseyi’nin
gündeminde bulunan konular dışında, hareket alanı açısından pek de
sınırlı değildir. Güvenlik Konseyi’nin gündeminde bulunan bir konu
hakkında Genel Kurul tarafından tavsiyede bulunulmasını yasaklayan
BM Şartı’nın 12(1) maddesinin danışma görüşü isteme konusunda da
Genel Kurul için bir sınır teşkil ettiği belirtilmiştir.141 Çünkü, Güvenlik
Konseyi’nin görüşmekte olduğu bir konu Genel Kurul’un görev konusu
bakımından sınırını oluşturacaktır. Bu hususla ilgili bir UAD kararını
kısaca işlemeyi hem konunun somutlaştırılması hem de Divan’ın konu-
ya yaklaşımını göstermek bakımından önemli buluyoruz.
İsrail’in Filistin topraklarında duvar inşa etmesi olayıyla alakalı
olarak Güvenlik Konseyi’nin konuyla ilgilendiği bir sırada Genel Ku-
rul tarafından UAD’ndan duvarın hukukiliği ile ilgili görüş istenme-
sine İsrail tarafından BM Şartı’nın 12(1) maddesine dayanılarak karşı
çıkılmıştır.142 Duvar143 danışma görüşü olarak bilinen davada danışma
görüşü istenmesinin 12(1) kapsamında bir tavsiyede bulunma olmadı-
ğına hükmederek İsrail’in itirazını reddetmiştir.144
Dolayısıyla, Güvenlik Konseyi’nin görüşmekte olduğu bir konu-
nun içeriğine ilişkin Genel Kurul tarafından danışma görüşü istenme-
sinde Divan bir sakınca görmemektedir. Nitekim, BM Şartı’nın 12(1)
maddesindeki sınırlandırma, Genel Kurulun kendi organı çevresinde
alacağı kararlara ilişkindir. Bu madde Divan’ın hangi konularda da-
nışma görüşü verebileceğine veya Genel Kurul’un hangi konularda
danışma görüşü isteyebileceğine ilişkin bir hüküm değildir. Bu durum
ayrıca Divan İçtüzüğü’nün 102(2) ve 102(3) maddelerinde de benimsen-
miştir.145
140 Aljaghoub, s. 40.
141 Aljaghoub, s. 41.
142 Aljaghoub, s. 42.; 9 Temmuz 2004 tarihli UAD danışma görüşüne şu adresten
ulaşılabilir: (24.10.2014), s. 16.
143 İşgal Altındaki Filistin Topraklarında bir Duvar İnşa Edilmesinin Hukukî
Sonuçları, Danışma Görüşü, 9 Temmuz 2004, UAD Raporları 2004, s. 136-203.
144 Aljaghoub, s. 42
145 Schweigman, s. 213-214.