132 / 421
TBB Dergisi 2015 (118)
Ali Tanju SARIGÜL
131
bir süre askıda kalmasını ve bu süre içinde konulan yükümlülüklere
uyulması halinde, sanık hakkında hukuki bir sonuç doğurmamasını
ifade eder.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumunun, maddi
ceza hukuku normu mu, yoksa usul hukuku normu mu olduğu özel-
likle kesinleşmiş ancak henüz infazı tamamlanmamış davalar ile he-
nüz devam eden yargılamalarda lehe kanun uygulaması yönünden
önem arz ettiğinden tartışma konusu olmuştur.
Öğretide kurumun bir ceza muhakemesi kurumu veya karma ni-
telikte olduğuna ilişkin görüşler bulunmaktadır. Mahmutoğlu, ceza
muhakemesi kurumu olarak nitelendirmekte,
13
Özgenç, hükmün açık-
lanmasının geri bırakılmasının hangi hukuk dalının kurumu oldu-
ğu hususunda kesin bir sonuca varmanın mümkün olmadığını, usul
kurumu olduğu yönündeki gerekçelerin daha güçlü olarak değerlen-
dirilebileceğini ifade etmektedir. Özgenç, kişi özgürlüğü ilişkisinden
hareketle, maddi ceza hukuku yönünün de olduğunu, ancak sadece
kişi özgürlüğünü ilgilendirdiği gerekçesiyle maddi ceza hukukunun
zaman bakımından hükümlerinin uygulanmasının mümkün olmadı-
ğını, bütün ceza muhakemesi kurum ve işlemlerinin kişi özgürlüğü ile
bir biçimde ilgili olduğunu belirtmektedir.
14
Ünver/Hakeri, bir tür er-
teleme olarak nitelendirmekte,
15
Centel/Zafer ise maddi ceza hukuku
ve usul hukukunu yakından ilgilendirdiğini, hükmün açıklanmasının
geri bırakılması kararının muhakeme engeli oluşturan durma kararı
niteliğinde olduğunu belirtmektedir.
16
Bir başka görüşe göre ise bu kurumun, CMK’da düzenlendiği ve
kurulan hükümle ilgili olduğu için usul hukuku, sanık ile ceza arasın-
daki ilişkiyi askıya alıp, belirli koşullarda daha sonra da sona erdirdiği
için ceza hukukunu ilgilendirdiği ifade edilmektedir.
17
13
Fatih SelamiMahmutoğlu,”KamuDavasınınAçılmasınınErtelenmesi veHükmün
Açıklanmasının Geri Bırakılması”, Ceza Muhakemesi Kanununun 3 Yılı, Teori ve
Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar Sempozyumu, İstanbul 2009, s.356.
14
İzzet Özgenç, “Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması”, Hukuk Devletinde
Suç Yaratılmasının ve Suçun Aydınlatılmasının Sınırları Sempozyumu, İstanbul,
3. Yılında Yeni Ceza Adalet Sistemi, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2009, s. 57.
15
Yener Ünver/Hakan Hakeri, Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara, 2012, s.746.
16
Nur Centel/Hamide Zafer, Ceza Muhakemesi Hukuku, İstanbul, 2010, s.712.
17
Mustafa Artuç, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, Ankara, 2009, s.7.