135 / 421
Türk ve Alman Hukuku’nda Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
134
esasları ayrıntılı olarak belirtmek suretiyle kesinleşmiş dosyalarda
yeniden inceleme yapılamayacağına ilişkin görüşler uygulamada
mesnetsiz kalmıştır.
23
Alman Ceza Hukukunda hükmün açıklanmasının geri bırakılma-
sı, Ceza Kanunu’nun en hafif ve aynı zamanda topluma kazandırma
amaçlı
“ yaptırımı “
olarak tanımlanmaktır.
24
Somut açıdan bir ceza ola-
rak nitelendirilemeyeceği, aksine çoğu zaman bu kurumun uygulan-
masıyla bir cezanın önüne geçildiği,
“kendine özgü bir yaptırım”
olduğu
kabul edilmektedir.
25
Burada yapılan adli tevbihin hukuki niteliğinin
açık olmadığı, ortada bir ceza bulunmakla birlikte, açıklanmadığı,
eylemin ayıplanması (hukuka uygun bulunmaması) ve geri bırakma
sonrası sanığın geleceğe yönelik Kanun’da belirtilen koşullara uyma
yükümlülüğü göz önüne alındığında,
“kendine özgü yaptırım benzeri bir
yöntem”
olarak da nitelendirilebileceği belirtilmektedir.
26
Uygulanma
koşulları itibariyle büyük ölçüde örtüştüğü göz önüne alındığında,
Alman Ceza Hukukunda hükmün açıklanmasının geri bırakılması
kurumunun, maddi ceza hukuku kurumu olan ertelemenin özel bir
şeklini teşkil ettiğini söylemek yanlış olmayacaktır.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması StGB’de (yetişkinler yö-
nünden), CMK’dan farklı olarak, hürriyeti bağlayıcı cezalarda uygu-
lama alanı bulunmayıp, sadece yüz seksen gün birimine kadar adli
para cezasını gerektiren suçlarda uygulanabildiğinden, kanun koyu-
cu tarafından kriminal yönden tehlikesiz olarak nitelendirilebilecek
sanıklar bakımından bir imkân tanınması amaçlanmıştır.
27
CMK’ da
23
Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 231. maddesinin 10. fıkrasında belirtildiği üze-
re, denetim süresi içinde kasten yeni bir suç işlenmediği ve denetimli serbestlik
tedbirine ilişkin yükümlülüklere uygun davranıldığı takdirde, açıklanması geri
bırakılan hükmün ortadan kaldırılarak davanın düşmesi sonucunu doğurduğun-
dan koşullu bir düşme nedeni olarak nitelendirilen hükmün açıklanmasının geri
bırakılması kurumu, koşulların varlığı halinde erteleme ve diğer şahsileştirme ku-
rumlarından önce uygulanması (değerlendirilmesi) gereken bir nitelik taşımakta
ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda düzenlenen erteleme hükümlerine göre sanık
lehine sonuçlar doğurmaktadır.
Y.2.CD., 21.10.2009, E.2008/32723-K.2009/39449.
(UYAP).
24
Kristian Kühl, Strafgesetzbuch Kommentar, München, 2007, s.405.
25
Marcel Arendt, Quo vadis, Geldstrafe, Möglichkeiten und Grenzen einer
ambulanten Sanktion, Frankfurt, 2012, s.11.
26
Kühl, s.406.
27
Thomas Fischer, Strafgesetzbuch und Nebengesetze, München, 2009, s.544.