23 / 421
AİHM Kararları Işığında YUKK’nda İdarî Gözetimin Uygulandığı Mekânlar Hakkında ...
22
da, bu uygulamanın koşulları, bu uygulama uyarınca verilen idarî
gözetim kararı, hakkında İdarî gözetim kararı verilebilecek olan ya-
bancılar, kararın verilme usûlü, kararın niteliği, süresi ile yargı yolu-
na ilişkin düzenlemelerin belirtilmesi yararlı olacaktır. YUKK’a göre,
hakkında sınır dışı etme kararı verilen yabancılardan “gerekli görü-
lenler” ile “hakkında idarî gözetim uygulanmasına karar verilen ulus-
lararası koruma başvuru sahipleri”, idarî gözetim altında tutulabilir.
1. Hakkında Sınır Dışı Etme Kararı Verilenlerden İdar
ȋ
Gözetim Uygulanması Gerekli Görülenler
YUKK uyarınca sınır dışı etme kararı kararı, Göç İdaresi Genel
Müdürlüğünün talimatı üzerine veya resen valiliklerce alınır (m.53/I).
Sınır dışı etme nedenleri ise Kanun’un 54.maddesinde düzenlenmiş-
tir.
34
Kanun’un sınır dışı etmek üzere idarî gözetimi ve gözetimin süre-
sini düzenleyen hükmüne göre, “[hakkında sınır dışı etmek kararı ve-
rilen] yabancılar, kolluk tarafından yakalanmaları halinde, haklarında
karar verilmek üzere derhal valiliğe bildirilir. Bu kişilerden, sınır dışı
etme kararı alınması gerektiği değerlendirilenler hakkında, sınır dışı
etme kararı valilik tarafından alınır. Değerlendirme ve karar süresi
kırk sekiz saati geçemez” (m.57/I).
tedarik edemediklerinden veya başka sebeplerden dolayı Türkiye’yi terk edeme-
yenler İçişleri Bakanlığı’nın göstereceği yerde oturmaya mecbur edilmekteydiler.
Bu hükümlere dayanılarak idarî gözetim altına alınan yabancılar, mülteci misafir-
hanelerinde ya da jandarma veya polis karakollarında tutuluyorlardı. Bu konuda
bkz. Nuray Ekşi, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nda İdarî
Gözetim, Beta Yayınları, İstanbul 2014, s.13, (İdarî Gözetim).
34
Sınır dışı etme nedenlerini üç ana gruba ayırmak olanaklı görünmektedir: (i) Gü-
venlik tedbiri olarak sınır dışı etme (a bendi: 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun
59.maddesi kapsamında sınır dışı edilmesi gerektiği değerlendirilenler) (ii) Kamu
düzenini korumak amacıyla sınır dışı etme (b, ç ve d bentleri: (b) bendi: Terör ör-
gütü yöneticisi, üyesi, destekleyicisi veya çıkar amaçlı suç örgütü yöneticisi, üyesi
veya destekleyicisi olanlar, (ç) bendi: Türkiye’de bulunduğu süre zarfında geçi-
mini meşru olmayan yollardan sağlayanlar, (d) bendi: Kamu düzeni veya kamu
güvenliği ya da kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar) (iii) Ülkeye giriş,
ülkeden çıkış, ülke içinde ikamet ve çalışma izni ile ilgili mevzuat hükümlerine
aykırı davranışların veya bunlarla irtibatlı usûlsüzlüklerin yaptırımı olarak sınır
dışı etme (c, e, f, g, ğ, h, ı, i, j bentleri: c) Türkiye’ye giriş, vize ve ikamet izinleri
için yapılan işlemlerde gerçek dışı bilgi ve sahte belge kullananlar; e) Vize veya
vize muafiyeti süresini on günden fazla aşanlar veya vizesi iptal edilenler; f) İka-
met izinleri iptal edilenler; g) İkamet izni bulunup da süresinin sona ermesinden
itibaren kabul edilebilir gerekçesi olmadan ikamet izni süresini on günden faz-
la ihlâl edenler; ğ) Çalışma izni olmadan çalıştığı tespit edilenler; h) Türkiye’ye
yasal giriş veya Türkiye’den yasal çıkış hükümlerini ihlâl edenler; ı) Hakkında
Türkiye’ye giriş yasağı bulunmasına rağmen Türkiye’ye geldiği tespit edilenler;
j) İkamet izni uzatma başvuruları reddedilenlerden, on gün içinde Türkiye’den
çıkış yapmayanlar hakkında sınır dışı edilme kararı verilebilir): Dardağan Kibar,
AB Sınır Dışı, s.55; Dardağan Kibar, Discussion, s.119.