TBB Dergisi 118.Sayı

TBB Dergisi 2015 (118)

Nimet ÖZBEK

YUKK m.57/II’ye göre, hakkında sınır dışı etme kararı alınanlardan;

kaçma ve kaybolma riski bulunan, Türkiye’ye giriş veya çıkış kurallarını

ihlâl eden, sahte ya da asılsız belge kullanan, kabul edilebilir bir mazere-

ti olmaksızın Türkiye’den çıkmaları için tanınan sürede çıkmayan, kamu

düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar

hakkında valilik tarafından idarî gözetim kararı alınır. Hakkında idarî

gözetim kararı alınan yabancılar, yakalamayı yapan kolluk birimince

geri gönderme merkezleri

ne kırk sekiz saat içinde götürülür.

Bu hükümden, hakkında sınır dışı etme kararı verilen yabancıların

hepsinin değil; Türkiye’ye usûlsüz giriş yapan ve Türkiye’den usûlsüz çı-

kış yapanlar ile kamu düzeni/güvenliği ve sağlığı açısından tehdit oluş-

turanların, idarî gözetim altında tutulabileceği görülmektedir. YUKK,

geri gönderme merkezlerinde ilgilinin kalacağı azamî süreyi düzenle-

miştir (m.57/III). Bu hükümde, “geri gönderme merkezlerindeki idarî

gözetim süresi, altı ayı geçemez. Ancak bu süre, sınır dışı etme işlem-

lerinin yabancının işbirliği yapmaması veya ülkesiyle ilgili doğru bil-

gi ya da belgeleri vermemesi nedeniyle tamamlanamaması halinde, en

fazla altı ay daha uzatılabilir”, denilmektedir. Ayrıca, yine aynı hüküm-

de, idarî gözetim kararına karşı yargı yoluna başvuru düzenlenmiştir

(m.57/VI). Bu hükme göre, “idarî gözetim altına alınan kişi veya yasal

temsilcisi ya da avukatı, İdarî gözetim kararına karşı sulh ceza hakimi-

ne başvurabilir. Başvuru idarî gözetimi durdurmaz. Dilekçenin idareye

verilmesi halinde, dilekçe yetkili sulh ceza hakimine derhal ulaştırılır.

Sulh ceza hakimi incelemeyi beş gün içinde sonuçlandırır. Sulh ceza

hakiminin kararı kesindir. İdarî gözetim altına alınan kişi veya yasal

temsilcisi ya da avukatı, idarî gözetim şartlarının ortadan kalktığı veya

değiştiği iddiasıyla yeniden sulh ceza hakimine başvurabilir”.

Sonuç olarak hakkında sınır dışı etme kararı verilenlerden gerekli

görülenler, 1 yıldan fazla olmamak kaydıyla geri gönderme merkezle-

rinde tutulabilirler.

Hakkında sınır dışı etme kararı verilen yabancı-

lar da uluslararası koruma başvurusunda bulunabilirler.

Bu konuda bkz. Ekşi,İdarî Gözetim, s.79-116.

YUKK’a göre, “1) İdarî gözetime alınan yabancılar, geri gönderme merkezlerinde

tutulurlar.

(2) Geri gönderme merkezleri Bakanlık tarafından işletilir. Bakanlık, kamu kurum

ve kuruluşları, Türkiye Kızılay Derneği veya kamu yararına çalışan derneklerden

göç alanında uzmanlığı bulunanlarla protokol yaparak bu merkezleri işlettirebilir.

(3) Geri gönderme merkezlerinin kurulması, yönetimi, işletilmesi, devri, denetimi

ve sınır dışı edilmek amacıyla idarî gözetimde bulunan yabancıların geri gönder-

me merkezlerine nakil işlemleriyle ilgili usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir”