

İşverenlerin İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülükleri ve Aykırılığın İş İlişkisine Etkisi
302
Ev hizmetleri,
ç) Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve hesabına mal ve hiz-
met üretimi yapanlar,
Hükümlü ve tutuklulara yönelik infaz hizmetleri sırasında, iyileş-
tirme kapsamında yapılan iş yurdu, eğitim, güvenlik ve meslek edin-
dirme faaliyetleri,
Denizyolu taşımacılığı yapan araçların uluslararası seyrüsefer
hâlleri,
Kanun kapsamı dışında tutulmuştur.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun 3 üncü maddesinde
ise çalışan; kendi özel kanunlarındaki statülerine bakılmaksızın kamu
veya özel işyerlerinde istihdam edilen gerçek kişi; işveren; çalışan is-
tihdam eden gerçek veya tüzel kişi yahut tüzel kişiliği olmayan kurum
ve kuruluşlar olarak tanımlanmıştır.
6331 sayılı Kanunun, hem özel sektör hem de kamu sektörü işve-
ren ve çalışanlarını kapsaması nedeniyle, işverenlerin iş sağlığı ve gü-
venliğine ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmemesinin iş ilişkisini
ne yönde etkileyeceğini, statü hukukuna göre çalışanlar ve iş sözleş-
mesiyle çalışanlar yönünden ayrı ayrı ele almak ve irdelemek gerekir.
12
3.1. Statü Hukukuna Göre Çalışanlar Yönünden
4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanununun 3 üncü mad-
desinde kamu işvereni, kamu görevlilerinin çalıştığı tüzel kişiliği olan
ya da olmayan kamu kurum ve kuruluşları; kamu işveren vekili ise;
kamu kurum ve kuruluşlarını temsile ve bütününü sevk ve idareye
yetkili olanlar ile bunların yardımcıları olarak tanımlanmıştır.
Kamu kurum ve kuruluşlarının çalıştırabilecekleri personel tür-
leri de öteden beri yasalarla belirlenmekte ve genel itibariyle memur,
sözleşmeleri personel, geçici işçi ve işçi olarak sınıflandırılmaktadır.
13
12
Emine Tuncay Kaplan, “6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda Çalışanla-
rın Yükümlülükleri ve Aykırı Davranışın Hukuki Sonuçları”,
Sicil Dergisi,
İstan-
bul 2014, (31), s.46,47.
13
Birgül Ayman Güler, Kamu Personeli,
İmge Kitabevi Yayınları, Ankara 2005, s.