328 / 421
TBB Dergisi 2015 (118)
M. Tarık GÜLERYÜZ
327
bağlamda rekabet yasağı sözleşmesinin, işçinin ekonomik geleceğini
ve yaşamını idame ettirebilme imkânını ortadan kaldırmaması gerek-
mektedir.
49
Türk kanun koyucusu da bu amaçtan hareketle, birçok hu-
kuk düzeninde olduğu gibi, rekabet yasağı sözleşmesinin geçerliliğini
ve bağlayıcılığını bir dizi koşula bağlama, yasağın kapsamını sınırlan-
dırma ve rekabet etmeme borcuna aykırılığa bağlanan yaptırımları
hafifletme gibi tekniklerle işçinin çalışma özgürlüğünü korumayı ve
zıt menfaatler arasında uygun bir denge kurmayı amaçlamıştır.
50
Dolayısıyla burada korunması gereken başat menfaat, işçi menfaa-
tidir.
51
Nitekim rekabet yasağı sözleşmesinin Türk hukukunda işveren
açısından bir edim öngörülmesi şartına bağlı tutulmadığı ve işçinin
tek taraflı taahhüdü niteliğinde olduğu düşünüldüğünde, rekabet ya-
sağı sözleşmelerinin sıkı bir normatif emredicilik denetimine tabi tu-
tulmasını kaçınılmaz kılmaktadır
II. EMREDİCİ NORMLAR KARŞISINDA REKABET YASAĞI
SÖZLEŞMESİNİN GEÇERLİLİK ŞARTLARI
Rekabet yasağı sözleşmeleri ile kararlaştırılan ve temelde işveren
menfaatini korumayı amaçlayan rekabet yasağı ve işçinin çalışma öz-
gürlüğü arasında denge kurmaya çalışan normatif düzenlemeler, re-
kabet yasağı sözleşmesinin geçerliliği ve bağlayıcılığını bir takım sıkı
kurallara bağlamaktadır.
52
korunması gereken taraf olduğu ve rekabet yasağı sözleşmelerinin bu anlayış çer-
çevesinde değerlendirilmesi gerektiği anlayışı Callahan tarafından eleştirilmiştir.
Yazara göre; pazarlık gücünün bir kıstas olarak kabul edilmesi ve bu bağlamda
işçinin daha az pazarlık gücüne sahip olduğu varsayımının ölçülmesi oldukça
zordur. Yazar, bu bağlamda; rekabet yasağı sözleşmelerin (post-employment rest-
raint agreements) işçinin korunması gerektiği anlayışıyla geçersiz kabul edilme-
sinin de bu açıdan sorgulanması gerektiğini ileri sürmektedir. Yazar bu noktadan
hareketle, rekabet yasağı sözleşmelerinin sözleşmeler hukukunun genel prensip-
leri çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiğini ileri sürmektedir. Callahan, “Post-
Employment Restraint Agreements: A Reassement”, s.718 vd.
49
Uşan, İş Hukukunda İş Sırrının Korunması (Sır Saklama ve Rekabet Yasağı), s.235.
50
Ertan, İş Sözleşmesinde Rekabet Yasağı Kaydı, s. 38.
51
Zira, çalışma ve sözleşme özgürlüğünü ‘sosyal ve ekonomik haklar ve ödevler’
başlığı altında düzenleyen Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’na göre; herkes dile-
diği alanda çalışma ve sözleşme özgürlüğüne sahip olup, özel teşebbüsler kurmak
serbesttir (Any. m. 48/1). Anayasal çalışma özgürlüğünün koruduğu temel men-
faat, kişinin dilediği gibi çalışma özgürlüğüdür.
52
Belirtelim ki; her şeyden önce geçerli bir rekabet yasağı sözleşmesinin varlığı ge-