330 / 421
TBB Dergisi 2015 (118)
M. Tarık GÜLERYÜZ
329
kanun gazetecilerin taraf olduğu rekabet yasağı kayıtlarını geçersiz
saymaktadır (BİK m. 13/2)
53
. Nitekim BİK m. 13/2 hükmü dar anlamda
emredici bir normdur. Bu nedenle anılan norm, gazeteciler açısından
rekabet yasağı sözleşmelerinin yapılmasını taraf iradelerine tamamen
kapatmıştır.
A. İşçinin Fiil Ehliyetine Sahip Olması Şartı
Türk Borçlar Kanunu, rekabet yasağının geçerliliği için, işçinin fiil
ehliyetine sahip olması şartını aramıştır. TBK’nın 444’üncü maddesi-
nin 1. fıkrasında,
‘fiil ehliyetine sahip işçi’
kavramından söz edilmiştir.
Buna karşın, yürürlükten kalkan 818 sayılı EBK’da geçerli bir rekabet
yasağı sözleşmesinin yapılabilmesi işçinin reşit olması koşuluna bağlı
tutulmuştu (EBK m. 348/2).
Fiil ehliyetine sahip olma; ‘ayırt etme gücüne sahip olma’, ‘ergin
olma” ve ‘kısıtlı olmama’ hallerinin tümünün bir arada bulunması ha-
linde mümkün olabilecektir.
54
Türk hukukunda ayırt etme gücü bu-
lunmayanların, küçüklerin ve kısıtlıların fiil ehliyeti yoktur (TMK m.
14).
55
Bundan dolayı ayırt etme gücünden yoksun olanların, küçükle-
rin ve kısıtlıların akdettiği rekabet yasağı sözleşmeleri geçersiz sayıl-
maktadır.
56
57
Türk hukukunda erginlik, kural olarak, on sekiz yaşını doldurul-
masıyla başlamaktadır (TMK m. 11/1). Ancak, bu kuralın iki istisnası
53
Soyer, Rekabet Yasağı Sözleşmesi (BK m. 348-352), s. 44.
54
Cevdet Yavuz, Borçlar Hukuku Dersleri (Özel Hükümler), Beta, İstanbul 2012, s.
401.
55
Serap Helvacı, Gerçek Kişiler, Legal, İstanbul 2010, s. 53; M. Kemal Oğuzman,/
Özer Seliçi/Saibe Oktay Özdemir, Kişiler Hukuku, Filiz, İstanbul 2005, s. 43. vd.
56
Ertan, İş Sözleşmesinde Rekabet Yasağı Kaydı, s. 88.
57
Burada şu hususu ifade etmekte yarar buluyoruz: Esasen, rekabet yasağı sözleş-
mesinin başat geçerlilik şartı ehliyet olarak kabul edilse de, bu şart ve bu şarta
bağlı tartışmalar pratik açıdan uygulanma olanağı görece oldukça sınırlı bir çer-
çevede kalmaktadır. Nitekim rekabet yasağı sözleşmesinin “mavi yakalı” olarak
tanımlanabilecek işçiler açısından uygulanma olanağı bulunmamaktadır. Henüz,
fiil ehliyeti olmayan bir kişinin ise, teorik olarak mümkün olmakla birlikte, pratik
olarak rekabet yasağı sözleşmesine konu olabilecek vasıflı bir iş yapabilme ihti-
malinin oldukça sınırlı olduğu kanaatindeyiz. Zira doktrinde de belirtildiği üzere,
vasıfsız işçilerle ile rekabet yasağı sözleşmesinin yapılması TBK m. 444/2 hükmü-
nün emredici yapısı nedeni ile mümkün değildir. Uşan, İş Hukukunda İş Sırrının
Korunması (Sır Saklama ve Rekabet Yasağı), s.230.