119

Danıştay İçtihatları Birleştirme Usulünün Formel İşleyişi Üzerine

126

Aynı konuda ve aynı normlar uygulanmak suretiyle bile olsa de-

lillerin değerlendirilmesinden dolayı farklı kararların verilmesi du-

rumunda içtihadın birleştirilmesi yoluna gidilemez.

Bazı durumda,

aynılık ya da benzerlik bulunmasına rağmen delillerin farklı olması

yahut farklı değerlendirilmesi nedeniyle sonuç farklı olabilmektedir.

Delillerin takdirindeki bu farklılıklar, ancak olağan kanun yolu ince-

lemesinde ileri sürülebilir. Bir kararında Kurul, çeşitli vergilendirme

dönemlerinde ortaya çıkan maddi olaylarda, bu olayların özelliğine

göre delillerin değerlendirilmesinde farklı sonuçlara varılmış bulun-

masının, içtihatların birleştirilmesi anlamında farklı kararların bulun-

duğu anlamına gelmediği sonucuna varmıştır.

İkinci nitelik ise, içtihatların birleştirilebilmesi için konusu ve se-

bebi aynı olan olayların, ayrı normların uygulanması veya aynı nor-

mun farklı yorumlanması suretiyle çözümlenmiş olmasıdır.

Ancak

bu şekilde verilmiş olan kararlar bu usule konu edilebilir.

İçtihatların birleştirilmesi anlamında normun kapsamına, önce-

likle bir kanun hükmü girer. Kural olarak, içtihatların birleştirilmesi-

ne yol açan karar uyumsuzluğunun temelinde bir kanun hükmünün

farklı yorumlanması yatar. Bununla birlikte, tüzük ve yönetmelik gibi

düzenleyici işlemler de farklı yorumlanıp uygulanması halinde içti-

hatları birleştirme usulüne konu olabilir. Zira norm, uyumsuzluğun

mutlaka kanundan kaynaklanması gerektiğine ilişkin bağlayıcı bir

kural bulunmamaktadır.

İçtihatların birleştirilmesi yürürlükte bulunan standart hükümler

için geçerlidir. Ek ve geçici maddelerin bu usule konu olması noktasın-

da bu maddelerin niteliğine bakılması gerekir. Bilindiği gibi ek madde,

mevzuatta yapılacak yeni düzenlemenin mevcut maddelerden birine

eklenememesi ve mevcut maddelerin sıralamasına uygun düşmeme-

si durumlarında karşımıza çıkar.

Ek maddelerle getirilen hükümler,

devamlılık arz etmesi nedeniyle bu usule konu olmalıdır.

DİBK, 6.1.1984, E:1983/5, K:1984/2.

DİBK, 7.12.1989, E:1988/2-3-4, K:1989/5.

DİBK, 20.5.1982, E:1981/2, K:1982/3.

Işıklar, s. 497.

Bkz. 17.2.2006 tarih ve 26083 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Mevzuat Hazırla-

ma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 16. maddesi.