119

Danıştay İçtihatları Birleştirme Usulünün Formel İşleyişi Üzerine

128

bulunmaması halinde işin esasına girilmesine lüzum görmeyebilir.

Dolayısıyla Kurulun, lüzum şartı konusunda değerlendirme yaparken

başvurabileceği temel kavram, hukuki yarardır. Buradaki hukuki ya-

rar, tarafların yararının çok ötesinde bir kavramdır. Bu yararın teme-

linde, içtihatları birleştirmek suretiyle hedeflenen hukuki güvenlik ve

öngörülebilirlik ile bunu yaparken takdir yetkisinin kısıtlanmaması

ve içtihatların gelişiminin engellenmemesi arasındaki makul denge

yatmaktadır.

2.3.2. Lüzum Şartının Gerçekleşmediği Özel Durumlar

2.3.2.1. Normun Uygulanabilir Olmaktan Çıkması

Yürürlükten kalkan

veya değiştirilen

norma dayanan kararlar

arasındaki aykırılık veya uyuşmazlığın içtihatları birleştirmeye konu

edilmesinde bir yarar bulunmamaktadır.

Daha açık bir ifadeyle, nor-

mun yürürlükten kalkması veya değişmesi karşısında, bundan böy-

le eski norma dayalı olarak aynı nitelikte uyuşmazlıkların doğması

beklenmeyeceğinden, içtihadın birleştirilmesine yer olmadığına karar

verilmektedir. Bu durum içtihatların birleştirilmesinin, bir normun

ileriye dönük olarak uygulanmasına açıklık getirme işlevinin doğal

bir sonucudur.

Zeybek, s. 102.

DİBK, 17.6.1982, E:1978/4-5, K:1982/8.

Bir olayda, emniyet mensuplarının sicilleriyle ilgili olarak açılan davayı görmeye

yetkili mahkemenin belirlenmesi konusunda Beşinci ve Onuncu Dairelerin karar-

ları arasında çıkan içtihat aykırılığı Kurulun önüne sorun olarak gelmiştir. Beşinci

Daire kararında, davacıların olumsuz sicillerinin görevli bulundukları yer bünyesi

içindeki makamlarca düzenlenerek tamamlanmış bulunduğundan olumsuz sicile

karşı açılacak iptal davalarında yetkili mahkemenin sicilin düzenlendiği yerdeki

idare mahkemesi olacağı belirtilmiştir. Buna karşın, Onuncu Dairece ilgili yönet-

melikte birinci ve ikinci sicil amirlerince verilen sicil raporlarının Emniyet Genel

Müdürlüğü Değerlendirme Komisyonunca olumlu veya olumsuz olarak değer-

lendirilmesi sonucunda bir karara bağlanarak kesinleştiği gerekçesiyle olumsuz

sicilin ilgililere bildirilmesi üzerine açılan davalarda, Ankara idare mahkemeleri

yetkili görülmüştür. Anılan aykırı içtihatlara rağmen Kurul kararında, ilgili yö-

netmelikte yer alan Emniyet mensuplarının olumsuz sicillerinin Komisyon kararı

ile kesinleşeceğine ilişkin hükmün yürürlükten kaldırılmasından sonra Onuncu

Daire tarafından anılan düzenlemeye bağlı olarak davaların sicilin tekemmül et-

tiği yer idare mahkemesinde görülmesi gerektiği yönündeki kararlara dikkat çe-

kilmiştir. Böylece Beşinci ve Onuncu Daire kararları arasındaki ayrılıklar ortadan

kalmış olduğundan içtihadın birleştirilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.

Bkz. DİBK, 15.11.1990, E:1989/3, K:1990/1.

Duran, s. 424.