119

TBB Dergisi 2015 (119)

Serkan AĞAR

153

hukuk işlemlerinden farklı bir nitelik taşıyan peçelemenin somut mad-

di (vergiyi doğuran) olaya ilişkin olduğu gerçeğini dikkate almaz. Anı-

lan hüküm, özün biçime önceliği ilkesinin pozitif hukuktaki karşılığı

olup, hem vergisel dolanmayı, yani peçeleme işlemlerini (dolaylı hile)

ve hem de vergisel/malî muvazaayı (dolaysız hile) kapsar.

5520 sayı-

lı KVK’da düzenlenen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç

dağıtımı, özel bir kötüye kullanmayı önleme hükmü olarak ekonomik

yaklaşım uygulamasına bir örnektir.

Ekonomik sonuçtan vazgeçmek suretiyle vergi konusu ile ilişki-

lendirilmemek (vergiden kaçınma) veya vergi kanunlarınca sunulan

olanaklardan yararlanmak (vergi tasarrufu), vergi hukuku bakımın-

dan reddedilmeyen davranış biçimleridir. Oysa özel hukuk işlemleri

vergisel amaçlarla kötüye kullanılırsa (peçeleme), ortaya çıkan sonuç

vergi hukuku bakımından kabul edilmez.

213 sayılı VUK’ta, somut maddi olay olarak vergiyi doğuran olayın

gerçek niteliğinin esas alınmasına ilişkin 3/B maddesi ve “

Vergiyi doğu-

ran olayın kanunlarla yasak edilmiş bulunması mükellefiyeti ve vergi sorum-

luluğunu kaldırmaz

.” şeklindeki 9/2 maddesi dışında vergilendirmede

lehe veya aleyhe etkili unsurların (somut maddi olayın) görünüşünün

değil, gerçek niteliklerinin esas alınacağına dair başka hükümler de

vardır:

• Tutulması zorunlu olan defterlerin veya verilen beyannamelerin

“

gerçek durumu yansıtmadığına dair

” delil bulunursa (m. 30/2-6),

• 1 ve 2 numaralı fıkralarda “

yazılı giderlerin gerçek miktarları üzerin-

den

” kayıtlara geçirilmesi ve miktarlarının “

işin genişliğine ve mahi-

yetine uygun

” bulunması şarttır (m. 228/son),

• Tasarruf değeri, bir iktisadi kıymetin değerleme gününde “

sahibi

için arz ettiği gerçek değer

”dir (m. 264),

• “İktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz edenlerde” bu had top-

luca dikkate alınır (m. 313/son),

• “

Değersiz alacaklar, bu mahiyete girdikleri tarihte

” tasarruf değerlerini

Billur Yaltı, VUK, 3B’nin Sınırlarına İlişkin Bir Uygulama: Vergi Hukukunda Ser-

maye Tamamlama Akçesi, Vergi Sorunları, Temmuz, 2010, S. 262, s. 8.

Yıldırım Taylar, Vergi Yargılaması Hukukunda İspata İlişkin Genel Esaslar ve Bu

Bağlamda Bir Danıştay Kararının Değerlendirilmesi, Prof. Dr. Muallâ Öncel’e Ar-

mağan, C. II, Ankara, 2009, s. 1199.