119

TBB Dergisi 2015 (119)

Serkan AĞAR

171

dığında anılan hüküm uyarınca görünürdeki muvazaalı işlem değil,

tarafların gerçek iradelerini ve yapılan işlemin gerçek mahiyetini gös-

teren gizli işlem esas alınır. 213 sayılı VUK’un 8/3 maddesine göre, ver-

gi kanunları ile kabul edilen durumlar dışında, özel sözleşmeler ver-

gi dairesini bağlamaz. Bu hüküm vergi yükünü bertaraf etmek veya

azaltmak amacını taşıyan işlemleri önlemeye yöneliktir.

103

Uygulamada taşınmaz satışlarında iktisap bedelinde muvazaa

sıklıkla görülür. Bedelde muvazaa halinde işlem veya sözleşmede

gösterilen bedel, tarafların anlaşmış oldukları gerçek bedelin altında

veya üstünde olur. Vergi uygulamasında bedelde muvazaaya özellikle

taşınmaz devir ve iktisaplarında tapu harcının az ödenmesi amacıy-

la resmi satış senedinde gerçek değerin altında bir bedel gösterilmesi

şeklinde rastlanır. Eksik beyanın tespit edildiği böyle bir durumda,

gerçek bedel üzerinden ikmalen tarhiyat yapılarak eksik ödenen tapu

harcının tahsili yoluna gidilir.

104

04/06/2008 gün ve 5766 sayılı kanunun 11/c maddesiyle 492 sayılı

Harçlar Kanunu’nun 63. maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları değişti-

rilmiştir. Buna göre taşınmaz devir ve iktisaplarında tapu ve kadastro

harcı, emlak vergisi değerinden az olmamak üzere, beyan edilen devir

ve iktisap bedeli üzerinden hesaplanır. Tapuda yapılan işlemden sonra

emlak vergisi değerinden daha düşük bir bedel üzerinden harç öden-

diğinin veya beyan edilen devir ve iktisap bedelinin gerçek durumu

yansıtmadığının tespit edilmesi halinde aradaki farka isabet eden harç

ikmalen veya resen tarh edilir. Bu suretle tarh edilecek tapu ve kadast-

ro harcı için 213 sayılı VUK’ta yer alan vergi ziyaı cezası %25 nispetin-

de uygulanır. Takdir komisyonu kararlarına istinaden bu düzenleme

uyarınca tarhiyat yapılamaz. Bu değişikliğin ardından 56 seri no’lu

Harçlar Kanunu Genel Tebliği yayımlanmış

105

ve uygulamaya yönelik

açıklamalarda bulunulmuştur.

Yapılan düzenlemeyle taşınmaz devir ve iktisaplarında gerçek

alım satım bedeli üzerinden tapu harcı tahsil edilmesi esasına geçil-

miştir. Söz konusu değişiklik, sadece taşınmaz devir ve iktisaplarına

yöneliktir. Taşınmaz devir ve iktisaplarında gerçek alım-satım bedeli-

103

Gündoğdu, a.g.m., s. 90.

104

Dan. 3. D., 21/11/1990, 1990/2057-3199.

105

RG, 12/07/2008, 26934.