119

TBB Dergisi 2015 (119)

Serkan AĞAR

175

mirasçılarını mirasından yoksun bırakmak için taşınmazını çocukla-

rından (B)’ye satmış ve bu işlem asliye hukuk mahkemesi tarafından

muvazaa olarak nitelendirilip geçersiz sayılmışsa, bu işlem sırasında

ödenen tapu harcı düzeltme işlemiyle mükellefe iade edilmelidir. Zira

vergilendirme işleminin sebep unsurunu oluşturan vergiyi doğuran

olay, başlangıcından itibaren geçersiz sayılmıştır. Danıştay, bağış (hibe)

suretiyle iktisap olunan taşınmaza ait tapu kaydının iptal edilmesinin,

vergiyi doğuran bağış işlemini ortadan kaldırması sebebiyle yapılan

veraset ve intikal vergisi tarhiyatının terkin edilmesi gerektiğine karar

vermiştir.

115

Muvazaalı işlemlerde ispat külfeti, kural olarak, vergi dairesine

aittir. Doğrudan veya dolaylı vergiyi ortadan kaldırmak için yapılmış

olsun, vergi dairesi muvazaanın vergiye ilişkin sonuçlarıyla ilgilenir.

Vergi dairesi, 213 sayılı VUK’un 3/B maddesi gereğince, sadece ver-

gi kaçırmaya yönelen iradenin varlığını, vergiyi doğuran olayla ilgisi

tabii ve açık bulunmayan tanık ifadesi ve yemin hariç her tür delille

ispatlayabilir.

Vergi dairesinin muvazaa sonucuna varması tarhiyat yapması

için yeterlidir. Ancak vergi dairesi muvazaanın varlığını, açık, kesin

ve inandırıcı delillerle ortaya koymalıdır. Varsayım veya kanaate da-

yalı şekilde nitelendirme yapılması ve bunun sonucunda vergi tarh

edilmesi işlemi sakatlar. Verginin ortadan kaldırılması maksadıyla

yapılmamasına rağmen vergiye ilişkin sonuçlar doğuran işlemlerin

kesin olarak tespiti durumunda, vergi dairesinin bu kesin vargıdan

delil olarak yararlanması doğal olup, vergilendirme buna göre gerçek-

leştirilebilir. Muvazaa sebebiyle ortadan kaldırılan sözleşmenin yerine

ikame edilen gerçek sözleşmeye göre işlem yapılırken bu gerçek işle-

min tapudaki tescili ayrıca harca tâbidir.

116

Vergisel saikli muvazaa ve peçeleme kavramları karşılaştırılırken

vergilendirmede her iki hukuki müessesenin de işlemin gerçek iktisa-

di sonuçlarını esas aldıkları ve bu bakımdan vergisel sonuçları itiba-

riyle farklılık göstermedikleri gerekçesiyle bir özel hukuk işleminin

115

Dan. 3. D., 25/06/1985, E. 1983/4102, K. 1984/2217.

116

2015 yılı için uygulanan 492 sayılı Harçlar Kanunu (4) Sayılı Tarife (I) Tapu İşlem-

leri (19). bent: “Muvazaa tarikiyle vaki tescillerin hükmen düzeltilmesinde kayıtlı

değer üzerinden (Binde 136,62).”