119

TBB Dergisi 2015 (119)

Serkan AĞAR

173

şekil kurallarına aykırı olarak yapıldığını taraflardan birinin ileri sür-

mesi, aynen şekil konusunda olduğu gibi, hakkın kötüye kullanılması

yasağıyla da çatışır.

108

Muvazaada görünürdeki sözleşme taraflarca arzulanmaz, huku-

ki sonuç doğurması istenen (gerçek) sözleşme gizlenir. Peçeleme söz-

leşmesinde ise, seçilen hukukî şekil yapıldığı durumuyla istenir. Mu-

vazaada tarafların gerçek iradeleriyle görünürdeki iradeleri arasında

kasıtlı olarak meydana getirilen bir uygunsuzluk bulunur. Peçeleme

sözleşmesinde ise, böyle bir uygunsuzluk bulunmaz.

109

Zira ortaya

konan iradeyle (işlem, sözleşme) ortaya konmak istenen irade (işlem,

sözleşme) aynıdır.

Muvazaalı sözleşmeler sırf vergiyi ortadan kaldırmak maksadıyla

yapılabileceği gibi bu amacı taşımamakla beraber vergiye ilişkin so-

nuçlar doğuran veya doğurmayan şekillerde de yapılabilir. Peçeleme

sözleşmesi ise, tümüyle vergi hukukuna özgü bir kavram olup, vergiyi

doğuran olayı dolanmayı veya azaltmayı amaçlar.

Muvazaalı sözleşmelerde temel amaç gerçek işlemin gizlenmesi-

dir. Peçeleme sözleşmesinde ise işlem değil, menfaat aktarımı gizle-

nir. Bir başka anlatımla, muvazaada görünürdeki sözleşmenin amacı

üçüncü kişileri aldatmak olup borçlar hukuku bakımından bu sözleş-

me tüm unsurları ile tamamdır. Gizli sözleşme taraflar arasında ön-

ceden kararlaştırılmış, ancak herhangi bir sebeple ortaya çıkmasını

önlemek için başka bir anlaşma yapılmıştır. Peçelemede ise taraflar

görünürde yaptıkları sözleşmeyle iktisadi olayı gizlemeye çalışır.

Muvazaada gizli ve görünüşte olmak üzere iki işlem vardır. Peçe-

lemede görünüşte ve gizli olmak üzere iki işlem yoktur, işlem tektir.

Muvazaada görünürdeki işlem özel hukuk ve vergi hukuku bakımın-

dan başlangıçtan itibaren geçersizdir. Peçeleme sözleşmeleri ise, özel

hukukta geçerli, vergi hukukunda geçersizdir.

Muvazaalı (görünürdeki) sözleşme mutlak butlanla malûl oldu-

ğu için muvazaa iddiasının her zaman ileri sürülebilmesi mümkün-

dür. Peçeleme ise, ancak vergi hukukundaki zamanaşımı süreleri

içinde iddia edilebilir. Diğer yandan muvazaayı hukukî menfaati

108

Eren, a.g.e., C. 1, s. 329.

109

Öncel, Kumrulu, Çağan, a.g.e., s. 29.