119

Transfer Fiyatlandırmasının Hukuki Niteliği

182

sil ilişkisi içinde gerçekleştirilir. Bu görünümde inanan, inanç konu-

sunun edinilmesi amacıyla inanılana bir temsil yetkisi verir, inanılan

da bu yetkiye dayanarak, inanç konusunu bir üçüncü kişiden edinir.

138

Bundan amaç, iktisabın üçüncü kişiler ve çok defa alacaklılar bakı-

mından gizli kalmasını sağlar. İnanç anlaşması, inanç konusunun ye-

niden inanana devredilmesinin hukuki sebebini oluşturur.

Peçeleme ve inançlı işlem arasındaki karşılaştırma, peçeleme ile

vergisel saikli muvazaa karşılaştırmasına göre daha kolaydır. Özel

hukuk bakımından içerdikleri önemli farklara rağmen inançlı işlem

ile vergisel saikli muvazaaya vergi hukukunda bağlanan sonuçlar ba-

kımından herhangi bir fark yoktur. Her ikisinde de gerçekte yapılmak

istenen işlem vergilemede esas alınır. İnançlı işlemi vergisel saikli mu-

vazaadan farklı kılan gerçekte ve görünürde olmak üzere iki işlemin

bulunmamasıdır. İnançlı işlemin iktisadi sonuçları başlı başına inanı-

lan üzerinde meydana geldiğinden, inanılana devredilmenin iktisadi

sonuçları vergiyi doğuran olay çerçevesinde değerlendirilir. İnanılan

inançlı işlemden dolayı geri verme borcunu ifa ediyorsa, bunun da

vergiyi doğuran olayla ilgili olması halinde ayrıca vergilendirilir.

139

İnançlı işlem vergi yükünün aktarılmasını amaçlayan bir sözleşme de-

ğildir. Vergiyi doğuran olay, inanılan kişi nezdinde meydana gelir ve

vergi mükellefi inanılan kişi olur. İnançlı işlem daha sonra inanılan

kişinin bu edinimleri inanan kişiye aktarması bakımından geçerlidir.

Örneğin; sahip olduğu mal ve hisse senetlerini belli süreyle idare et-

mek, bu sürenin sonunda da kendisine devretmek üzere inandığı bir

kişiye aktarma şeklinde gerçekleşen inançlı işlemde, mal ve hakların

getirileri sebebiyle doğacak vergiler sadece inanılan için hüküm ifade

eder.

d. Hakkın Kötüye Kullanılması ve Peçeleme

Hakkın kötüye kullanılması, kanun kuralları ile gerçek hukuk ar-

saındaki çelişmeden doğar.

140

Hakkın kötüye kullanılmasıyla kanun-

138

Ergun Özsunay, Saf İnançlı Muamelelerde Vekâlet Sözleşmesine İlişkin Hüküm-

lerin Uygulanması, Temsil ve Vekâlete İlişkin Sorunlar Sempozyumu, İstanbul,

1977, s. 114.

139

Şenyüz, a.g.e., s. 89-90.

140

Zahit İmre, Medeni Hukuka Giriş, İstanbul, 1971, s. 328.