185 / 617
Transfer Fiyatlandırmasının Hukuki Niteliği
184
dolanmak için hukuki kalıp ve biçimlerden yararlanma olanağını kö-
tüye kullanır.
146
Peçelemede somut maddi olayın, doğması muhtemel
vergi mükellefiyetinin önlenmesi veya bir vergi kolaylığından yararla-
nılması amacıyla iktisadi özünden vazgeçilmeksizin soyut olay tanı-
mına uygun (olduğundan farklı) şekilde sergilenmesi vardır.
147
Mali güce göre vergilendirme ve eşitlik ilkeleri için ciddi bir tehdit
oluşturan peçeleme, kanundan kaçınmanın özel bir türü olarak vergi
hukukundaki yansımasıdır. Peçeleme gerçekte mali güçleri olmasına
rağmen bu işlemleri yapanların vergilendirilmemesi veya aynı mali
güce sahip mükelleflerin farklı şekilde vergilendirilmesi sonucunu do-
ğurur. Bu bakımdan peçelemeyle vergi kanunlarının dolanılmasının
önlenmesi için vergi hukuku kendine özgü tedbirler geliştirmiştir.
148
Peçelemeden bahsedilebilmesi için somut maddi olayda şu unsur-
ların gerçeklemiş bulunması gerekir:
• Özel hukukun düzenleme imkânlarının kullanılması,
• Özel hukukun düzenleme imkânlarının kötüye kullanılması,
• Vergisel menfaat sağlanması,
• Vergiyi dolanma amacı (kast).
Sayılan unsurlardan ilk üçü “objektif”, sonuncusu ise “sübjektif”
unsur olarak nitelenebilir.
a. Objektif Unsurlar
Peçelemenin varlığı için aranan ilk şart özel hukukun düzenle-
me imkânlarının somut maddi olayda kullanılmış olmasıdır. Bir özel
hukuk işleminde peçelemenin varlığı için vergi normunun bir özel
hukuk kavram veya kurumunu iktisadi içeriğiyle vergileme konusu
yapmış olması gerekir. Diğer bir deyişle vergi normunda özel hukuk
kavramının iktisadi içeriğinden bağımsız şekilde kullanılması duru-
munda peçelemeden bahsedilemez.
149
Örneğin; 197 sayılı Motorlu Ta-
146
Saban, a.g.e., s. 56.
147
Akkaya, a.g.e., s. 95.
148
Akkaya, a.g.e., s. 96-97.
149
Örneğin; verginin bağlandığı soyut olay tanımında “evlilik” ve “boşanma” terim-
lerine aile hukukundaki anlamlarıyla yer verilmişse, bu tür özel hukuk işlemlerin-