184 / 617
TBB Dergisi 2015 (119)
Serkan AĞAR
183
dan kaçınma arasında farklar vardır.
141
Hakkın kötüye kullanılma-
sında saptırılan şey bir hak veya yetkidir. Oysa kanundan kaçınmada
sapmaya konu olan şey bir kanun hükmüdür ve bu sapma bir başka
maddeden kaçmak için yapılmıştır.
Hakkın kötüye kullanılmasında bir başka hak sahibinin hak veya
menfaati bozulmuş veya kendisi için kuvvetli bir zarar ihtimali doğ-
muştur. Zira hiç kimseyi ilgilendirmeyen bir kullanma olsa olsa keyfî
bir kullanımdır ve bundan doğan sosyal zarar hukuki sorumluluk ala-
nındaki ölçülerle takdir edilebilecek bir zarar olarak kabul edilemez.
Ortada somut bir zarar olmadığı halde ve şikâyetçi bulunmadığı halde
bir hakkın kötüye kullanımını araştırmak ferdi vicdanlara müdahale
anlamına gelir. Uygulamada durum ancak hak süjelerinin menfaati-
nin haleldâr olmasına hasredilmiştir. Vergi kanunlarının korumadığı
belirli amaçlara yönelik davranışların varlığı halinde kötüye kullan-
madan söz edilir.
142
Öğretide transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtı-
mının hakkın kötüye kullanılmasının bir örneği olduğu yönündeki
görüşler,
143
kanuna karşı hile ile hakkın kötüye kullanılması arasın-
daki değinilen temel farklılıkları dikkate almaz. Oysa bu iki kavram
arasındaki farklar göz önünde bulundurulduğunda transfer fiyatlan-
dırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımının hakkın kötüye kullanılma-
sı olmadığı açıkça ortaya çıkacaktır.
3. Unsurları
Peçeleme sözleşmesi, mükellef ve sorumluların özel hukuk şekil-
lerini vergiden kaçınma amacıyla olağan kullanımları dışında kötüye
kullanmalarıdır.
144
Bir başka deyişle peçeleme, vergi normunun ikti-
sadi içeriğiyle vergileme konusu yaptığı bir özel hukuk işlemi yerine
olağan kullanımı dışında vergilemeye konu edilmeyen bir özel hukuk
işleminin yapılmasıdır.
145
Peçelemede vergi mükellefi, vergi kanununu
141
Topçuoğlu, a.g.e., s. 236.
142
Kaneti, a.g.e., s. 50.
143
Kaneti, a.g.e., s. 45; Şükrü Kızılot, Vergi Usul Kanunu ve Uygulaması, C. 6, Ankara,
1994, s. 44; Taşdelen, a.g.m., s. 154.
144
Öncel, Kumrulu, Çağan, a.g.e., s. 26.
145
Kaneti, a.g.e., s. 44-45.