119

TBB Dergisi 2015 (119)

Korkut KANADOĞLU

Askeri makamların olaydan hemen sonra aynı seriden olan serum-

ları imha etmiş olmaları nedeniyle serumlar üzerinde gerekli tetkik-

lerin yapılamaması ve buna bağlı olarak serumların ölümün meydana

gelmesinde etkili olup olmadığının araştırılamaması, soruşturmanın

seyri açısından, etkili bir soruşturmayı önleyen önemli bir eksikliktir.

Bu nedenle Anayasa Mahkemesi, Anayasa’nın 17. maddesinin öngör-

düğü Devletin etkili soruşturma yapma usul yükümlülüğünün ihlal

edildiği sonucuna varmıştır.

Korkmaz davasında Anayasa Mahkemesi, kamu davasının nakli-

ne ilişkin süreç de dahil olmak üzere yaşam hakkını koruyan huku-

kun etkisiz olduğunu kabul etmeyerek, başvuru yollarının tüketilmesi

gerektiğine karar vermiştir.

Dink kararında, başvuruya konu olayla ilgili olarak derdest olan

dava ve halen yürütülen ve kesinleşmemiş soruşturmalar bulunmak-

ta ise de devletin yaşam hakkı kapsamındaki pozitif yükümlülükleri-

nin usul boyutunun bu aşamada incelenmesi ve bu yükümlülüklere

uygun davranılıp davranılmadığının belirlenmesinin ikincil koruma

mekanizması ile çelişmeyeceği sonucuna varmıştır.

III. Vücut Bütünlüğü Hakkı

Vücut bütünlüğü hakkı, kısırlaştırmadan, ağrıdan, biçim bozuk-

luğundan ve vücut sağlığının bozulmasından uzak olma anlamıma

gelir. Bu hak, ruhsal alandaki sağlığı da korur. Organ, doku, hücre gibi

insan vücudu içinde yer alan biyolojik maddeler de vücut bütünlüğü

hakkının koruma alanı içinde yer alırlar.

Anayasa’nın 17. maddesinin 2. fıkrasına göre tıbbi zorunluluklar

ve kanunda yazılı haller bu korumanın dışında tutulmakla birlikte

Birinci Bölüm, Başvuru Numarası: 2012/1266, Karar Tarihi: 17/9/2014, prg. 48-49.

İkinci Bölüm, Başvuru Numarası: 2013/2515, Karar Tarihi: 20/11/2014, prg. 55.

Başvuru Numarası: 2013/8975, Karar Tarihi: 23/7/2014, prg. 32-36

Birinci Bölüm, Başvuru Numarası: 2012/848, Karar Tarihi: 17/7/2014, prg. 76.

Buna karşılık insan vücudundan daha önce ayrılmış bir olan maddenin, bu hak-

kın korumasından yararlanıp yararlanamayacağı konusu tartışmalıdır. İngiliz

hukukunda kesilen saç, Alman Mahkeme kararında dondurulmuş sperm, vücut

bütünlüğü kapsamında değerlendirilmiştir, bkz. Özbilgen A. B. , İnsan Kökenli

Biyolojik Maddelere İlişkin Hukuki İşlemler, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2011, s. 18

ve 84.