119

TBB Dergisi 2015 (119)

Dilek KARADEMİR

267

Hâkim, duruşma tutanaklarını veya daha önce alınmış hüküm

veya kararları değiştirerek yahut tahrif edilmiş veya söylenmemiş bir

sözü hüküm ya da karara etkili olacak şekilde söylenmiş gibi göstere-

rek hüküm veya karar

verirse; bu durum verilen hüküm veya karar-

dan zarar gören taraf bakımından tazminat davası açma sebebidir. Bu

sebepte de hâkimin kasıtlı davranması aranır.

Burada söz konusu edilen sorumluluğun oluşması için tutanağın

aksini kanıtlamak gerekmektedir. Doktrinde, bunun da ancak sahtelik

davası ile olacağı belirtilmiş olmakla birlikte, kanımca, ilgili tutanağın

sahteliğine ilişkin iddiayı hâkimin hukuki sorumluluğuna ilişkin da-

vada inceleyip karara bağlamak gerektir.

f. Hakkın yerine getirilmesinden kaçınılmış olması (HMK m.46/1-e)

Anayasa m.36/2 uyarınca, hiçbir mahkeme (hâkim), görev ve yet-

kisi içindeki davaya bakmaktan kaçınamaz. Eğer hâkim geçerli bir

sebebi olmadan önündeki davayı görmeyi reddederse yahut reddet-

meyip görmeye başlamasına rağmen, yine yasal ve geçerli bir neden

olmaksızın usulüne uygun olarak davayı görüp karara bağlamaz ve

sürüncemede bırakırsa, görevini ihmal etmiş ve hakkı yerine getir-

mekten kaçınmış olur. Bu durumdan zarar gören taraf ise Devlete taz-

minat davası açabilir. HUMK döneminde de, doktrinde söz konusu

sorumluluk sebebinin oluşması için hâkimin kastı aranmıştır.

HMK

döneminde ise, doktrinde, bu madde hükmüne dayanarak tazminat

davası açılabilmesi için hâkimin ağır kusurla veya kasıtla hareket et-

mesi gerektiği belirtilmiştir.

Yargıtay kararlarında ise bir netlik bu-

lunmamaktadır.

Ejder Yılmaz, age., s.485.

Erhan Günay, age., s.24.

Emcet Belgesay, agm., s.296; Ahmet M. Kılıçoğlu, agm., s.247.

Hakan Pekcanıtez, Oğuz Atalay, Muhammet Özekes, age., s.224.

“Anılan yasanın 573. Maddesinde, yargıçların hukuki sorumluluklarına ilişkin

nedenler belirtilmiştir. Bu nedenler, örnek olarak belirtilmeyip, sınırlayıcıdır. So-

mut olay, yasada öngörülen 1. ve 7. bentte gösterilen nedenlerin kapsamı için-

de yer aldığı düşünülerek, konunun irdelenmesi gerekmektedir. … 7. bentte de,

karar verilmesinde, özensiz davranmasını öngörmektedir. Dava dilekçesindeki

açıklamadan, davalının kasıtlı değil, özensiz davrandığının iddia edildiği anlaşıl-

maktadır. Özensizlik de bir kusurdur. Kanıtlanması durumunda sorumluluğu ge-

rektireceği doğaldır.” Yargıtay 4. HD, 11.12.2001, 9259/12483 (Ejder Yılmaz, age.,

s.488; “HMK’nun 46/1. maddesi (e) bendinde belirtilen sebep, dava konusu olay-

da oluşmamıştır. Hâkimin hakkın yerine getirilmesinden kaçınması söz konusu

değildir. Davacılar vekili hâkimin kasıtlı bir davranışının söz konusu olmadığını

beyan etmiştir.” Yargıtay HGK, 5.2.2014 E. 2013/15-232 K. 2014/63 (Kazancı-İçti-