119

Son Kanun Değişiklikleri Işığında Hâkimin Hukuki Sorumluluğu

268

HUMK m.574’de hakkın yerine getirilmesinden kaçınma, kanu-

nen kabul edilebilir bir dilekçenin gerekçesiz reddi veya görülmeye

hazır bir davanın geçersiz bahaneler ileri sürülerek kasten görülme-

mesi şeklinde tanımlanmakta ve hakkın yerine getirilmemesi halinde

hâkime noterden ihtarname tebliğ edilmesi gerektiği belirtilmekte idi.

Bu hüküm HMK m.46 vd.’na alınmamıştır. Yılmaz, bu durumu HMK

açısından bir eksiklik olarak görmektedir.

Öncelikle, HUMK m.574’te sayılan hususlar hakkın yerine geti-

rilmemesine örnek olarak verilmiş hususlardır. Kanun maddesinde o

kuruma örnek verilmesi zaruri değildir. Gerekçede örnek verilebilir.

Gerekçede de örnek verilmezse yargı içtihadı ile örnekler oluşabilir.

Eğer HUMK m.574/1’in hakkın yerine getirilmemesini tanımladığı

kabul edilir ise bu tanımın pekâlâ ilmi ve kazai içtihatlar ile de yapıl-

ması mümkündür. Bu nedenle HMK m.574/1’in HMK’na alınmaması

bir eksiklik değildir.

Hâkime noterden ihtar gönderilmesi hususuna gelince; hâkimin

görevi yargılama yapmaktır. Kişi bu görev bilinci ile mesleği seçer.

Tıpkı vadesiz bir borcun ifa edilmemesi sonucu borçluyu temerrüde

düşürmek için yapılan ihtar gibi hâkimi de yargılama borcunu yerine

getirmediği için temerrüde düşürmek amaçlı ihtar çekilmesi yerinde

olmaz. Kaldı ki hâkimin yargılama görevini alelade bir borçlunun

borcuna benzetince hâkimin borcu temerrüt ihtarına gerek kalmak-

sızın temerrüde düşülen cinsten bir borçtur. Hâkim yargılamada neyi

ne zaman yapacağını bilir ve bilmek zorundadır. Bu nedenle HMK’na

HUMK m.574/2 hükmünün alınmamasını da bir eksiklik olarak de-

ğerlendirmemekteyim.

Hakkın yerine getirilmesinden kaçınılması TCK m. 257’de bir suç

olarak düzenlenmiştir. Ancak bu maddede düzenlenen görevi ihmal

suçunun unsurlarının bulunması hâkimin hukuki sorumluluğu için

bir ön şart değildir.

Davanın uzamasının nedeni, başka bir mahkemede görülmekte

olan başka bir davanın haklı sebeplerle bekletici sorun yapılması ise

davanın geciktiği, hâkimin hakkı yerine getirmekten kaçındığı söyle-

hat Bilgi Bankası)).

Ejder Yılmaz, age., s.486.