119

İş Güvencesinden Yararlanmanın Koşulları ve Emredicilik

440

meslek öğrenimi gören öğrencilerle süreksiz işlerde çalışanlar, geçici

(ödünç) iş ilişkisiyle çalışanlar ve alt işverenin işçileri bu sayının hesa-

bında dikkate alınmaz.

Yurtdışı merkezli bir firmanın Türkiye’deki işyerinde örneğin, şu-

besinde veya irtibat bürosunda çalışan işçilerin sayının otuzu geçme-

mesi halinde yurt dışındaki işlerinde bu hesaplamada dikkate alınıp

alınamayacağı ayrıca önem taşımaktadır. Yargıtay’ın konu ile ilgili gö-

rüşüne göre, yasa koyucu aynı iş kolundaki işyerlerinin sadece ülke

sınırları çerçevesinde değerlendirileceğine ilişkin bir sınırlama getir-

mediğinden işçi lehine hareket edilerek işverenin tüm işyerlerinin dik-

kate alınması gerekir.

Ancak, Yargıtay’ın bu görüşünün kanunların

mülkiliği (ülkeselliği) ilkesi ile bağdaşmadığı, başka bir deyişle, dev-

letin egemenlik alanı ülkesi ile sınırlı olduğu için hukukun uygulama

alanının da devletin ülkesi olması gerektiği ilkesinden hareketle haklı

olarak eleştirilmiş ve işçinin korunması amacının bu temel ilkenin göz

ardı edilmesine yol açmaması gerektiği belirtilmiştir.

c. Otuz İşçi Ölçütünün Hukuki Niteliği

İşçinin iş güvencesi kapsamında değerlendirilebilmesi için fesih

anında bulunması gereken işçi ve işyerine ait koşulların nispi veya

mutlak emredici olarak değerlendirilmesi otuz işçi ölçütü açısından

da şüphesiz büyük önem arz etmektedir. Zira, işçi ile işveren otuz işçi

ölçütünün sağlanmadığı bir durumda karşılıklı anlaşarak veya toplu

iş sözleşmesi ile böyle bir halde dahi işçinin iş güvencesi hükümle-

rinden yararlanabileceğini belirleyebilirler. Yahut “işkolu” ölçütünün

otuz işçinin hesabında göz ardı edileceğini kararlaştırabilirler. Böyle

bir anlaşma, işçinin iş güvencesi hükümlerinden yararlanabilmesi ko-

nusunda son derece kilit bir role sahip olacaktır.

Öncelikle İş Kanununun lafzına baktığımız zaman m.18/1’de be-

lirtilen koşulların gerçekleşmesi halinde işverenin işçinin iş sözleşme-

sini feshi için geçerli bir nedene dayanmasının zorunlu olduğu belir-

Centel, s. 48; Kar, s. 117; Y9. HD, 31.3.2008, E. 2007/27669, K. 2008/6006

, 3.7.2006, E. 2006/9818, K. 2006/19560. Aynı yönde Bkz. Y.9. HD,

25.01.2010, E.2008/32408, 2010/1126

Doğan Yenisey, s.122; Mollamahmutoğlu, s. 865-868; Konu ile ilgili geniş bilgi için

Bkz. Savaş Taşkent, “Otuz İşçi Ölçütü ve Yurtdışındaki Bağlantılı İşyerleri Soru-

nu”, Prof. Dr. Sarper Süzek’e Armağan, C. I, İstanbul 2011, 715-724; Sarıbay, s.57.