443 / 617
İş Güvencesinden Yararlanmanın Koşulları ve Emredicilik
442
de çalışan işçi sayısına bakılmaksızın 4857 Sayılı İş Yasası’nın iş güvencesine
ilişkin hükümlerinin uygulanacağı hükmünü getirmiştir. Bu durumda işye-
rinde çalışan işçi sayısı otuz işçinin altında olsa dahi toplu iş sözleşmesinin bu
maddesine itibar etmek gerekirken, mahkemenin aksine düşünce ile davanın
reddine karar vermesi hatalıdır
”.
48
Bu halde doktrinde normun korumak istediği amacı tam anlamıy-
la gerçekleştirmeye yönelik olmadığı gerekçesi ile haklı olarak eleştiri-
len ve kanundan çıkartılması
49
gerektiği ileri sürülen “aynı işkolunda”
koşuluna ilişkin hükmün de mutlak emredici sayılması gereken nite-
likte bir norm olmadığını düşünmekteyiz.
Buna karşılık her ne kadar doktrinde İş Kanunu m.4/f.1 (b) uya-
rınca 50’den az (50 dahil) işçi çalıştıran tarım ve orman işlerinin ya-
pıldığı işyerleri ve işletmelerinin İş Kanunun
kapsamı
dışında kaldığı
gerekçesi ile bu işyerlerinde veya işletmelerde iş güvencesi hükümleri-
nin uygulanacağına dair sözleşme hükümlerinin geçersiz olduğu ileri
sürülmekte
50
ise de kanaatimizce böyle bir sözleşmeyi geçerli sayarak
bu işçilerin de iş güvencesi hükümlerinden yararlanmasını sağlamak
kanun koyucunun amacına uygun olacaktır. Bu aşamada tekrardan
kaçınmak amacıyla “kapsam” konusu ile ilgili olarak daha önce yap-
mış olduğumuz açıklamalara atıf yapmakla yetiniyoruz.
51
3. İşçinin En Az Altı Aylık Kıdeminin Olması
a. Altı Aylık Sınırlamanın Amacı ve Kıdeme Dahil
Süreler
İş Kanunu m. 18/1 uyarınca işçinin iş güvencesi hükümlerinden
faydalanabilmesi için sağlanması gereken bir diğer koşul ise işçinin
“
en az altı aylık kıdemi
” nin bulunmasıdır. Bu durumda altı aylık süre-
nin hesaplanmasında hangi sürelerin işçinin kıdemine dâhil edileceği
önem kazanmaktadır. Ancak, belirtmek gerekir ki, otuz işçi ölçütü-
nün aksine altı aylık ölçütün diğer ülkelere kıyasla fazla olmadığı ve
yerinde olduğu kabul edilmektedir.
52
48
Y.9.HD. 26.05.2005, E.2005/12317, K.2005/19404.
49
Bkz. yukarıdaki dpn. 37.
50
Mollamahmutoğlu, s.873.
51
Bkz. yukarıdaki dpn. 29-31.
52
Başterzi, s.639-640; Sarıbay, s.64; Mollamahmutoğlu, s. 879: Örneğin Fransız hu-
kukunda işçinin iş güvencesi hükümlerinden yararlanabilmesi için iki yıllık kıde-
me sahip olması koşulu aranmaktadır.