119

TBB Dergisi 2015 (119)

Volkan ASLAN

anayasa ile birlikte hükümet ve parlamentonun yetkisi devlet başkanı-

na nazaran arttırılmıştır.

Reform gerçekleştirilirken devlet başkanı-

nın konumu ve rolünün ne olacağı ile ilgili genel bir kanı olmamakla

birlikte devlet başkanının yetkisinin genel olarak sınırlandırılması ve

geriye kalan yetkilerin de hükümetin daha sıkı işbirliği ile kullanılma-

sının amaçlandığı göz önüne alınırsa

daha ilk baştan varmış olduğu-

muz yargının önemi anlaşılabilir.

Yeni Anayasada öngörülen hükümet sisteminin ayırt edici nite-

liklerini belirleyebilmek bakımından yürütme ve yasama organları

ile dış ilişkilerde yetki konularını ayrı başlıklar altında inceleyeceğiz.

Ancak yürütme organı ile ilgili ayrıntılı değerlendirmemize geçme-

den önce, kısa bir bilgi vermeyi uygun görüyoruz. Finlandiya’da yü-

rütme organı kararlarını, devlet başkanının katıldığı ve katılmadığı

kurullarda almaktadır. Devlet başkanının katılımıyla genellikle cuma

günleri toplanan kurulda (

Presidentin esittely/Föredragning för pre-

sidenten

) devlet başkanı, yetki alanına giren konularda (hükümetin

önerisi üzerine ya da hükümetin önerisi olmaksızın karar verebileceği

konularda tek başına) resmi kararlarını vermektedir.

Devlet başkanı-

nın katılımı olmaksızın genellikle perşembe günleri toplanan kurulda

(

Valtioneuvoston yleisistunto/Statsrådets allmänna sammanträde

)

ise başbakan ve bakanlar tarafından hükümetin yetkisi dahilindeki

siyasi ve idari konularda kararlar alınmakta, devlet başkanına sunu-

lacak olan öneriler belirlenmektedir.

Kurullara ilişkin yapmış oldu-

ğumuz bu kısa açıklamanın ardından yürütme organı ile ilgili daha

ayrıntılı değerlendirmelere geçebiliriz.

Paloheimo, “The Rising Power of the Prime Minister in Finland”, s. 220.

Nousiainen, “The Finnish System of Government: From a Mixed Constitution to

Parliamentarism”, s. 11; Paloheimo’ya göre de yeni anayasada amaçlananlardan biri

devlet başkanının karar verme yetkilerini hükümete bağlı kılmaktı, bkz: Paloheimo,

“Divided Government in Finland: From a Semi-presidential to a Parliamentary De-

mocracy”, s. 90-91; Saraviita ise anayasa değişikliği ile birlikte aslında başkanın yet-

kilerinin çok fazla değişmediğini, ancak bu yetkilerin kullanılmasının hükümet ya

da bir bakanın kararlarına bağlı hale getirildiğini ileri sürmektedir, bkz: Saraviita,

“Semi-presidential aspects in the year 2000 Constitution of Finland”, s. 3.

(Çevrimiçi)

http://www.tpk.fi/public/default.aspx?contentid=241955&nodeid=

44822&contentlan=2&culture =en-US, 26 Şubar 2015.

(Çevrimiçi)

http://valtioneuvosto.fi/en/government/how-does-the-govern-

ment-work-?p_p_id=56_INSTANCE _SSKDNE5ODInk&p_p_lifecycle=0&p_p_

state=normal&p_p_mode=view&p_p_col_id=column2&p_p_col_coun t=1&_56_

INSTANCE_SSKDNE5ODInk_languageId=en_US, 26 Şubat 2015.