48 / 617
TBB Dergisi 2015 (119)
Volkan ASLAN
47
b. Yetkileri
i. Genel Olarak
Finlandiya Anayasası’nın devlet başkanının görevlerini düzenle-
yen 57. maddesi genel olarak başkanın, anayasada ve diğer yasalarda
belirtilen görevleri yerine getireceğini ifade etmektedir. Bu düzenleme
ile devlet başkanlığının azalan önemi daha baştan anlaşılabilir. Nite-
kim başkanın görev ve yetkileri anayasada sayılan ve özel kanunlarda
düzenlenenlerden ibaret olacaktır.
45
58. maddeye göre devlet başkanı
yürütme ile ilgili kararları hükümetin yapacağı teklifler üzerinden
verir. Devlet başkanının hükümetin teklifleri doğrultusunda karar
vermemesi halinde konu (kanunların onaylanması ve atama ile ilgi-
li olanlar hariç) ile ilgili bir rapor hükümet tarafından parlamentoya
sunulabilir. Sonrasında, hükümet tarafından önerilmesi halinde konu,
parlamentonun kendisine sunulan rapor üzerinden benimsediği du-
ruş doğrultusunda çözülür. Dolayısıyla devlet başkanı karar verirken
çoğunlukla hükümetin teklifini esas almalıdır ve devlet başkanının
söz konusu tekliften sapması oldukça zor gözükmektedir.
46
Ancak Anayasa’nın 58. maddesi, bahsettiğimiz genel kurala bağlı
olmaksızın devlet başkanının hükümetin önerisi olmaksızın karar ve-
rebileceği halleri de düzenlemiştir. Bu haller şunlardır:
• Hükümetin ya da bir bakanın atanması,
• hükümet ya da bir bakanın istifasının kabulü,
• olağandışı parlamento seçimlerinin yapılmasına karar verme (An-
cak bu yetkinin kullanılması için hükümet teklifi gerekmese de
başbakanın gerekçeli teklifi gerekmektedir)
47
,
• Bakanlar Kurulu’nda görüşülmesi gerekmeyen konular,
• özel af ve özel kişileri ilgilendiren ve kanunlarda özel olarak dü-
zenlenen konular,
• finansmanla ilgili olanlar dışında Åland Adaları’nın Özerkliği
Kanunu’nda belirtilen konular.
45
Nousiainen, “The Finnish System of Government: From a Mixed Constitution to
Parliamentarism”, s. 11.
46
Nousiainen, “The Finnish System of Government: From a Mixed Constitution to
Parliamentarism”, s. 11-12.
47
Bkz: “ii. Yasamaya İlişkin Yetkileri” başlığı.