119

TBB Dergisi 2015 (119)

Volkan ASLAN

Ardından kanun hükümet tarafından vakit geçirilmeksizin Finlandi-

ya Kanunlar Kitabı’ nda yayımlanır.

Öte yandan devlet başkanının yasama organının görevinin zama-

nından önce sona ermesi ile ilgili de yetkisi bulunmaktadır. Nitekim

Anayasa’nın “Olağanüstü parlamento seçimleri” başlıklı 26. maddesi

uyarınca devlet başkanı, başbakanın gerekçeli teklifi üzerine, parla-

mentodaki grupları dinledikten sonra olağanüstü seçimlerin yapıl-

masına karar verebilir. Böyle bir karar verilmesi halinde Parlamento,

seçimlerden önce çalışmalarını sonlandıracağı tarihi belirler. Ancak

dikkat edilirse devlet başkanı bu yetkisini koşulsuz olarak kullana-

maz. Devlet başkanının olağanüstü parlamento seçimlerine karar ve-

rebilmesi için parlamentodaki grupları dinlemesi gerekmekte; daha

da önemlisi bu seçimlerin yapılması yönünde başbakanın gerekçeli

teklifi bulunmalıdır. 1919 tarihli Anayasanın yürürlükte bulunduğu

dönemde ise -en azından 1990’lı yılların başında yapılan anayasa de-

ğişikliğine kadar- devlet başkanı herhangi bir koşula bağlı olmaksı-

zın dilediği zaman yasama organının görevine son verme yetkisine

sahipti. Nitekim eski anayasanın yürürlükte olduğu dönemde devlet

başkanları bu yetkilerini 7 defa kullanmışlardır.

Bilindiği üzere, yasama organının görevine son vermede devlet

başkanlarının önemli yetkilere sahip olması yarı başkanlık olarak ni-

telendirilen sistemlerde öne çıkan özelliklerden biri olarak görülmek-

tedir.

Bu bağlamda kurduğu sistem genelde tipik bir yarı başkanlık

sistemi olarak nitelendirilen Fransız Anayasası, “

Cumhurbaşkanı, Baş-

bakan ile Meclis Başkanlarının görüşünü aldıktan sonra Millet Meclisini

feshedebilir.”

düzenlemesini içermektedir (m. 12). Görüldüğü üzere bu

anayasada devlet başkanının meclisi fesih yetkisi yalnızca Başbakan

ve Meclis Başkanlarının görüşünü alma koşuluna bağlıdır. Bu bağlam-

da ilgili kişiler olumsuz yönde görüş bildirseler dahi devlet başkanı

meclisi feshedebilir. Oysa yürürlükteki Finlandiya Anayasası’na göre

1924 (Ståhlberg); 1929 ve 1930 (Relander); 1953 (Paasikivi); 1967, 1971 ve 1975

(Kekkonen), (Çevrimiçi)

&contentlan=2&culture=en-US#Executive power, 21 Ocak 2015.

Bkz: Yazıcı, Başkanlık ve Yarı-Başkanlık Sistemleri Türkiye İçin Bir Değerlendir-

me, s. 94-103.

İlgili maddenin Türkçesi, Fransa’nın Türkiye Büyükelçiliği tarafından yaptırılan

tercümeden alınmıştır. Bkz: 4 Ekim 1958 Fransız Anayasası, Çeviri: Aslıhan Özte-

zel, Ceren Zeynep Pirim, Ankara, 2011.