119

Son Anayasa Değişiklikleri Işığında Finlandiya Hükümet Sistemi

Anayasa’nın “Kararname Çıkarma ve yasama erkinin devri” baş-

lıklı 80. maddesi uyarınca devlet başkanı, başbakan ve bir bakanlık bu

anayasada ya da diğer yasalarda verilen yetkiye dayalı olarak kararna-

me çıkarabilir. Ancak özel kişilerin hak ve yükümlülüklerini düzen-

leyen ilkeler ile anayasada yer alan yasama yetkisine ilişkin konular

ancak kanunla düzenlenebilir. Bir kararnamenin kimin tarafından çı-

karılacağına ilişkin özel bir hüküm yoksa o kararname hükümet tara-

fından çıkarılır. Bu bakımdan 80. maddeden anlaşılması gereken yasa

ile yetki verilmesi halinde kararname çıkaracak olan organın normal

zamanlarda hükümet olduğudur.

ii. Yasamaya İlişkin Yetkileri

Finlandiya Anayasası’nın “Kanunların Onaylanması” başlıklı 77.

maddesi gereğince parlamento tarafından kabul edilen kanunlar onay-

lanması için devlet başkanına gönderilir. Devlet başkanı da onaylayıp

onaylamamaya ilişkin kararını kanunun kendisine gelmesinden itiba-

ren üç ay içinde vermek zorundadır. Bu aşamada devlet başkanı, ka-

nunla ilgili olarak Yüksek Mahkeme ve Yüksek İdare Mahkemesi’nin

görüşünü alabilir. İkinci fıkra uyarınca devlet başkanı kanunu onay-

lamayı reddettiği takdirde, kanun yeniden değerlendirilmesi için par-

lamentoya iade edilir. Parlamentonun aynı kanunu esaslı değişiklikler

yapmadan yeniden kabul etmesi halinde ise devlet başkanının onayı

aranmaksızın kanun yürürlüğe girer. Parlamentonun kanunu yeniden

kabul etmemesi halinde ise kanun hükümsüz kalır. 78. maddeye göre

devlet başkanının öngörülen süre içerisinde kanunu onaylamaması

halinde, kanun gecikmeksizin parlamento tarafından tekrardan görü-

şülür. Komite raporunun açıklanmasından sonra kanun ya esaslı de-

ğişiklikler olmadan kabul edilir ya da reddedilir. 79. madde uyarınca

onaylanan kanunlar ile devlet başkanının onayı olmaksızın yürürlüğe

giren kanunlar devlet başkanı ve ilgili bakan tarafından imzalanır.

Nousiainen, “The Finnish System of Government: From a Mixed Constitution to

Parliamentarism”, s. 11.

Burada kast edilenin karşı imza olduğunu belirtmemiz gerekir. Nitekim Anayasa-

nın İngilizce metninde bakanın imzalaması karşı imza, ikinci imza gibi anlamlara

gelen “countersign” fiili ile belirtilmiştir. Anayasanın Fince ve İsveçce metinle-

rinde de hemen hemen aynı anlama gelen terimler kullanılmaktadır (varmentaa,

kontrasignera). Finlandiya Anayasası’nın Fince ve İsveçce metinleri için bkz: