119

Doğu Akdeniz’de Hidrokarbon Kaynakları ve Uluslararası Hukuka Göre Bölgedeki Kıta Sahanlığı ...

528

nırlandırmada önem arz edecek faktörler ve etkileri, hem

yargı kararları

hem de

devlet uygulamaları

bağlamında aşağıda özetlenecektir.

a. Coğrafi Faktörler

(1) Genel Coğrafi Çerçeve

Sınırlandırma yapılacak bölgedeki ‘genel coğrafi çerçeve’ önem

arz etmektedir. Bu kapsamda UAD’nin Libya-Malta Davası kararı ile

Hakem Mahkemesi’nin Jan Mayen Davası kararında yer alan bulgu-

lar bize bir ölçüt vermektedir

106

. İlk karada, sınırlandırma yapılacak

alanın genel bir tanımlamasına atıf yapmılmıştır;

107

ikincisinde ise,

sınırlandırma yapılacak alanın okyanusun bir parçası olduğu vurgu-

lanmıştır.

108

Bu bağlamda en önemli unsurlar, anakara kıyılarının ge-

nel formasyonu yani kıyı üzerindeki girintiler çıkıntılar ve anakara

kıyılarının uzunluğudur. İşte bu unsurlar, bir sınırlandırma eylemin-

de, başlangıç ve daha sonra çok az değişecek olan temel sınırlandırma

çizgisini belirleyen unsurlardır.

109

Bu konu, görüşmelere yönelik ha-

zırlıklar esnasında ve ilk tekliflerin sunulması aşamasında dikkatlice

değerlendirilmelidir.

110

Bu çerçevede Doğu Akdeniz’e baktığımızda, yarı-kapalı bir deni-

zin parçası olduğu, özellikle sınırlandırma yapılacak alana kıyısı olan

devletlerin kıyı uzunluklarının önem arz ettiği görülmektedir. Sınır-

landırmada bunlar ‘ilgili durum’ olarak sınırın yerini etkileyecektir.

(2) Sahilin Yapısı

Deniz alanlarının sınırlandırmasında, sahil coğrafyası, özellik-

le de sahilin genel yapısı çok önem arz eder. Sınırlandırmada sahil

106

1985 tarihli Libya-Malta Davasında Mahkeme şunu vurgulamıştır: “Önce Mahke-

me önüne gelen uyuşmazlığa konu alanın genel coğrafi çerçevedeki tanımlaması-

nın yapılmasıyla başlanması … taraflar arasında uyuşmazlığa konu olan ve sınır-

landırılması gereken coğrafi alanın tanımlanması uygun olacaktır.” I.C.J. Reports

1985, op. cit., par. 14; 1978 tarihli İngiltere - Fransa Davası’nda Mahkeme şunu

belirtmiştir: “Mahkemenin önüne gelen davayla ilgili kıta sahanlığı … Kuzeybatı

Avrupa kıta sahanlığının bir parçasını teşkil etmektedir.” Anglo-French Case, op.

cit., s. 18, par. 2.

107

I.C.J. Reports 1985, op. cit., s. 20, par. 14.

108

I.C.J. Reports 1993, op. cit., s. 44, par. 11.

109

Acer, op. cit., s. 311.

110

Handbook on the Delimitation of Maritime Boundaries, op. cit., s. 26.