119

Doğu Akdeniz’de Hidrokarbon Kaynakları ve Uluslararası Hukuka Göre Bölgedeki Kıta Sahanlığı ...

532

Bazı başka durumlarda, kullanılan sınırlandırma metodu nedeniyle,

adaların

ihmal

edildiği (yok sayıldığı)

129

de olmuştur.

130

Uluslararası yargı organları ‘adalara’ etki verilip verilmemesini

‘

hakkaniyet prensipleri’

çerçevesinde değerlendirmektedir. Yargı karar-

ları ve devlet uygulamaları incelendiğinde, deniz alanlarının sınırlan-

dırılmasında adaların etkisinin belirlenmesi, adaların birkaç gruba

ayrılarak yapıldığı görülmektedir. Bu kapsamda, adaların

coğrafi ko-

numları

iyi bir ölçüt olmaktadır. Buna göre adalar, sahile göre coğrafi

konumlarına dayanarak beş gruba ayrılabilir:

Kıyıya yakın adalar

(

off-

shore islands), kıyıya uzak ama ortay hattın berisindeki adalar (off lying is-

lands/detached islands), ortay hat bölgesindeki adalar (islands in the median

zone,) ters taraftaki adalar

(

islands ‘on wrong side)

ada devletleri.

131

Bu ada gruplandırması çerçevesinde Doğu Akdeniz’de yer alan

adalara bakıldığında, Ege’yi Doğu Akdeniz’den ayıran Girit, Kaşot, Ker-

pe ve Rodos gibi adalar ile Meis, Karaada (Ro) ve Fener Adası (İpsili) gibi

Anadolu kıyısına yakın adalar yani ters taraftaki adalar ve ada devleti

olarak Kıbrıs Adası önem arz etmektedir. Bu nedenle, aşağıda ‘ters taraf-

taki adalar’ ile ‘ada devleti’ ‘ilgili durum’ olarak incelenecektir.

(a) Ters Taraftaki Adalar (

Islands ‘On Wrong Side’)

Bu ada grubu ile, siyasi olarak bağlı olduğu devletin ana kıtası-

na uzak olup karşı devletin kıyısına yakın adalar tanımlanmaktadır.

Bu gruptaki adaların konumu çok önem arz eder; çünkü konumları,

hangi metodun kullanılacağını veya metodun nasıl uygulanacağını

belirler. Bazı durumlarda, mahkeme ters taraftaki adalara, geçici sınırı

modifiye etmeden, bulundukları kıta sahanlığı üstünde çember/daire

(enklave) içine alarak bu çember kadar alan vermekle yetinir.

132

Whit-

temore Boggs’un önerdiği bu uygulamada adacık ve kayalıklar ihmal

129

1981 tarihli Brezilya-Fransa Anlaşması’nda 41

⁰

30´azimut açısı kullanılmış; böyle-

ce Guyana sahili açığındaki Le Grand Connetable Adası yok sayılmıştır. “Report

Number No. 3-3”, International Maritime Boundaries, Vol. I, op. cit., s. 771.

130

Handbook on the Delimitation of Maritime Boundaries, op. cit., s. 33-34.

131

Başka bir coğrafi sınıflandırma için bkz., Bowet, op. cit., s. 131; Deniz alanlarının

sınırlandırılmasındaki etkilerine göre adaların sınıflandırması için bkz., Tanaka,

The International Law of the Sea, op. cit., s. 204.

132

Bu durumda, ilgili devletler ana kıtaların sahilleri arasında genel bir sınırlandır-

maya ulaşmak maksadıyla adaları yok sayma uygulamasından vaz geçebilirler.