102 / 617
TBB Dergisi 2015 (120)
Peri URAN
101
Diğer taraftan Mahkeme’nin yargıçlar ve kısmen de devlet me-
murlarının şahsına karşı yapılan tahkirlerde, siyasetçilere yapılan
eleştiri ve tahkirlere göre daha az özgürlükçü bir tavır takındığı göz-
lenmektedir. AİHM’nin basın özgürlüğü ile ilgili verdiği kararlarda
kabul edilebilir eleştiri sınırları için bir hiyerarşi benimsediği savunul-
makta, bu hiyerarşiye göre en dar sınır sade vatandaşa karşı yapılan
eleştiriler için geçerli olup, bu sınır devlet memurları söz konusu ol-
duğunda biraz daha genişlemekte, siyasetçiler söz konusu olduğunda
ise en geniş konuma ulaşmaktadır.
41
Örneğin, Prager ve Obershlick /
Avusturya davasında Mahkeme, Avusturya’da bir dergide yayınlanan
ve Avusturya ceza mahkemelerinde görev yapan yargıçlar hakkında
ağır ithamlar içeren bir eleştirel yazıdan dolayı yargıca hakaretten
dolayı bir gazetecinin ve yayıncının mahkumiyetinin 10. maddenin
ihlalini oluşturmadığına karar vermiştir. Mahkeme söz konusu karar-
da, basının bir hukuk devletinde oynadığı önemli işleve rağmen bazı
sınırlamalara uyması gerektiğini belirterek, yayınlanan makalede yar-
gıcın kişisel ve mesleki hayatına dair yapılan çok sert eleştirilerin iyi
niyetten yoksun olduğu değerlendirmesinde bulunmuştur.
42
Basının belki de en çok ihlal ettiği manevi değerlerden biri, kişinin
özel hayatıdır. Basın özgürlüğünün kullanımı zaman zaman özel ha-
yatın gizliliği hakkına bir müdahale olarak değerlendirilebilir.
43
Basın
özgürlüğü ile özel hayatın gizliliği hakkı arasında bir denge kurul-
ması gerekmektedir. Bu hususta AİHM’nin uygulamalarına bakıldı-
ğında, gittikçe artan bir şekilde özel hayat hakkının basın özgürlüğü
astells%20s%22],%22documentcollectionid2%22:[%22GRANDCHAMBER%22,%
22CHAMBER%22],%22itemid%22:[%22001-57772%22]}, parag. 46. AİHM bu yak-
laşımını Sürek ve Özdemir v. Türkiye kararında da tekrar etmiştir. Bkz. Sürek ve
Özdemir / Türkiye Davası,
h t t p : / / h u d o c . e c h r . c o e . i n t / s i t e s / e n g / P a g e s / s e a r c h .
aspx#{%22fulltext%22:[%22s%FCrek%20and%20%20%F6zdemir%22],%22docum
entcollectionid2%22:[%22GRANDCHAMBER%22,%22CHAMBER%22],%22item
id%22:[%22001-58278%22]}, parag. 60.
41
Çankaya & Yamaner,
age.
, s. 57.
42
Prager ve Obershlick / Avusturya Davası,
h t t p : / / h u d o c . e c h r . c o e . i n t / s i t e s / e n g / P a g e s / s e a r c h .
aspx#{%22fulltext%22:[%22prager%20and%20oberschlick%22],%22document
collectionid2%22:[%22GRANDCHAMBER%22,%22CHAMBER%22],%22item
id%22:[%22001-57926%22]}, parag. 38-39.
43
Sultan Üzeltürk, 1982 Anayasası ve İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesine Göre
Özel Hayatın Gizliliği Hakkı, Beta Yayınları, İstanbul, 2004, s.118.