TBB Dergisi 120.Sayı

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Türk Anayasa Mahkemesi’nin Basın Özgürlüğüne...

tekim, Sürek / Türkiye (No.3) Davasına ilişkin kararı bu değerlendirme

ışığında vermiştir. Söz konusu kararda haftalık bir dergide çıkan haber

niteliğindeki bir yazıda geçen “

Günümüzde mücadelemiz Türkiye Cumhu-

riyeti kuvvetlerine karşı bir harici savaş şeklindedir…Topyekün bir bağımsızlık

mücadelesi başlatmak niyetindeyiz.

” biçimindeki ifadesinden ötürü dergi-

nin sahibi olan başvurucu yargılanarak para cezasına çarptırılmıştır.

Yüksek Mahkeme, önüne gelen davaya ilişkin kararında dergideki ya-

zıda silah kuvvetinin kullanılması için çağrıda bulunulduğunun açık

olduğu ifade etmiştir. Mahkeme’ye göre yazının içeriği ülkenin güney-

doğu bölgesinde şiddeti daha fazla teşvik edecek niteliktedir ve başvu-

rucunun verdiği mesaj saldırgan bir ülke karşısında şiddete başvurma-

nın gerekli ve haklı bir önlem olduğu kanaatini yaratmaya elverişlidir.

Bu değerlendirme sonucunda Mahkeme, müdahalenin sözleşme’nin 10.

maddesini ihlal etmediği sonucuna varmıştır.

Suç işlenmesinin önlenmesi de basın özgürlüğünün sınırlama ne-

denleri arasında yer almaktadır. Eğer bir kitap, broşür, ilan ya da köşe

yazısında yer alan düşüncelerle, işlenmiş veya gelecekte işlenme ihti-

mali olan bir suç arasında güçlü bir illiyet bağı olduğu tespit edilebili-

yorsa, bu noktada basın özgürlüğü sınırlandırılabilmektedir. Bu ilişki-

nin tespiti kolay olmamakla birlikte, burada esas olarak kabul edilen

kıstas, söz konusu düşünce açıklamalarının bir sosyal grubun içinde

şiddet ya da düzensizlik yaratmaya elverişli olup olmadığıdır. Örne-

ğin, Engel ve diğerleri / Hollanda davası, son sayısında yer alan bazı

yazıların askeri disiplini zayıflattığı gerekçesiyle ‘Alarm’ adlı bir der-

ginin kışlada dağıtılmasının yasaklanması ve kendisi de er olan der-

gi editörüne bu yazılar nedeniyle disiplin hapsi verilmesi ile ilgilidir.

AİHM bu olayda Sözleşme’nin 10. maddesinde güvence altına alınan

ifade özgürlüğünün askerlere, sözleşmeci devletlerin egemenlik yet-

ğun, hoşgörünün ve açık fikirliliğin gerekleridir.” değerlendirmesi yer almakta-

dır. Bkz. Handyside/Birleşik Krallık Davası,

%22fulltext%22:[%22

handyside%20united%20kingdom%22],%22documentcollectionid2%22:[%22GR

ANDCHAMBER%22,%22CHAMBER%22],%22itemid%22:[%22001-57499%22]},

parag. 49.

Sürek / Türkiye Davası (No 3),

h t t p : / / h u d o c . e c h r . c o e . i n t / s i t e s / e n g / P a g e s / s e a r c h .

aspx#{%22fulltext%22:[%22s%FCrek%20turkey%20no%203%22],%22documen

tcollectionid2%22:[%22GRANDCHAMBER%22,%22CHAMBER%22],%22item

id%22:[%22001-58281%22]}, parag. 40.