113 / 617
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Türk Anayasa Mahkemesi’nin Basın Özgürlüğüne...
112
“...
ana program ile
... “ ibaresinden sonra gelen “...
ilgili
...” sözcüğünün
Anayasa’nın 26. ve 28. maddelerine aykırılığı ileri sürülmüştür. Burada
da Anayasa Mahkemesi: “
Televizyonda bölünür ekran yoluyla ana prog-
ramla ilgili bilgilerin verilmesinin, yayınlanan programın yayını izleyenler
tarafından daha iyi anlaşılabilmesi amacına yönelik olup, bunun yasaklanma-
sının ise düşünceyi açıklama ve yayma özgürlüğünü sınırlandırdığı açıktır.
Böyle bir sınırlamanın Anayasa’nın 26. maddesinin ikinci fıkrasında sayılan
nedenler kapsamında düşünülmesi olanaksız olduğundan dava konusu “ilgili”
sözcüğü Anayasa’nın 26. maddesine aykırıdır, iptali gerekir.
” değerlendir-
mesinde bulunmuştur. Bu yerinde değerlendirmeye karşın, Mahkeme,
adı geçen Kanun’un 16. maddesiyle değiştirilen 3984 sayılı Kanun’un
33. maddesinin ikinci fıkrası
71
yla getirilen idari para cezası tutarları-
nın çok yüksek olmasının demokratik toplum düzeninin gerekleri ve
ölçülülük ilkesi ile bağdaşmadığı, bu durumun haber alma özgürlüğü
ve basın özgürlüğü yönünden ağır sonuçlara yol açacağı, dolayısıyla
71
Madde 33. – (Değişik: 15/05/2002-4756/16) Üst Kurul, öngördüğü yükümlülük-
leri yerine getirmeyen, izin şartlarını ihlal eden, yayın ilkelerine ve bu Kanunda
belirtilen diğer esaslara aykırı yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşları-
nı uyarır veya aynı yayın kusagında açık şekilde özür dilemesini ister. Bu talebe
uyulmaması veya aykırılığın tekrarı halinde ihlale konu olan programın yayını,
bir ila oniki kez arasında durdurulur. Bu süre içinde programın yapımcısı ve varsa
sunucusu hiçbir ad altında başka bir program yapamaz. Yayını durdurulan prog-
ramların yerine, aynı yayın kuşağında ve reklamsız olarak, ilgili kamu kurum ve
kuruluşlarına Üst Kurulca hazırlattırılacak eğitim, kültür, trafik, kadın ve çocuk
hakları, gençlerin fiziksel ve ahlaki gelisimi, uyuşturucu ve zararlı alışkanlıklarla
mücadele, Türk dilinin güzel kullanımı ve çevre eğitimi konularında programlar
yayınlanır.
Aykırılıgın tekrarı halinde;
a) Ulusal düzeyde yayın yapan kuruluslara, ihlalin agırlıgına göre, yüzyirmibes
milyar liradan az olmamak kaydıyla ikiyüzelli milyar liraya kadar,
b)Yerel, bölgesel ve kablo ortamından yayın yapan kuruluslara;
1. Kapsadıgı yayın alanı itibariyle, bir milyondan fazla nüfusa ulasan il ve ilçelere
yayın yapanlara, ihlalin agırlıgına göre, altmıs milyar liradan az olmamak
kaydıyla yüz milyar liraya kadar,
2. Kapsadıgı yayın alanı itibariyle, besyüz bin ila bir milyon arasında nüfusa
ulasan il ve ilçelere yayın yapanlara ihlalin agırlıgına göre, otuz milyar liradan az
olmamak kaydıyla altmıs milyar liraya kadar,
3. Kapsadıgı yayın alanı itibariyle, ikiyüzelli bin ila besyüz bin arasında nüfusa
ulasan il ve ilçelere yayın yapanlara, ihlalin agırlıgına göre, yirmi milyar liradan
az olmamak kaydıyla kırk milyar liraya kadar,
4. Kapsadıgı yayın alanı itibariyle, ikiyüzellibinden az nüfusa ulasan il ve ilçelere
yayın yapanlara, ihlalin agırlıgına göre, bes milyar liradan az olmamak kaydıyla
on milyar liraya kadar,
c) Radyo yayınları için yukarıdaki miktarların yarısı kadar, Idari para cezası
uygulanır.