119 / 617
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Türk Anayasa Mahkemesi’nin Basın Özgürlüğüne...
118
ederek
83
somut olayda ifade ve basın özgürlüğüne yönelik müdaha-
lenin demokratik toplumda gerekli ve ölçülü olduğu anlaşıldığından
Anayasa’nın 26. ve 28. maddelerinde korunan hakların ihlal edilmedi-
ğine karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşmıştır. Bununla birlikte,
Anayasa Mahkemesi’nin ihlal bulunmadığı yönündeki bu değerlen-
dirmesinin, AIHM’nin
Tusalp/Türkiye
84
, Eon/Fransa
85
kararlarında orta-
ya koymus oldugu ilkelerle çelistigi, bu kararıyla kamuda görev yapan
kisilerin kamusal ve/veya kisisel eylem veya eylemsizliklerinin basın
tarafından elestirilmesi açısından AIHM’nin çizdigi sınırlardan daha
genis bir korumayı kabul ettigi görülmektedir.
86
Anayasa Mahkemesi başvurucunun ‘
Motosikletli Zibidiler
’ başlıklı
köşe yazısı yönünden yaptığı değerlendirmede ise, aksine ifade ve ba-
sın özgürlüğü lehine bir sonuca ulaşmıştır. Söz konusu köşe yazısının
konusu, bir siyasi partinin üyesi olan vatandaşın oğlunun ehliyetsiz,
plakasız, yüksek hızda ve egzozu açık bir şekilde motosiklet kullanır-
ken trafik polislerince durdurulması ile ilgilidir. Basvurucu bu yazıda,
söz konusu vatandaşın, ilgili partinin ilçe başkanından emniyet mü-
83
Anayasa Mahkemesi’nin Emin Aydın Başvurusu’na ilişkin kararı, parag. 76-77.
84
Tuşalp/ Türkiye Davası,
http://hudoc.echr.coe.int/eng#{%22fulltext%22:[%22tusalp%20v.%20turkey%22
],%22documentcollectionid2%22:[%22GRANDCHAMBER%22,%22CHAMBER%
22],%22itemid%22:[%22001-109189%22]}
85
Eon v. Fransa Davası,
http://hudoc.echr.coe.int/eng#{%22fulltext%22:[%22Eon%20v%20france%22],%
22documentcollectionid2%22:[%22GRANDCHAMBER%22,%22CHAMBER%22],
%22itemid%22:[%22001-117742%22]}
86
Eon / Fransa Kararı’nda Cumhurbaşkanının 28 Ağustos 2008 tarihinde yaptı-
ğı Laval ziyareti sırasında ve tam cumhurbaşkanlığı kortejinin geçecegi sırada
basvuran üzerinde ‘defol git, geri zekâlı’ yazan bir levha kaldırması üzerine der-
hal polisler tarafından derdest edilerek karakola götürülen, Cumhuriyet savcısı
tarafından Cumhurbaşkanına hakaret ettiği gerekçesiyle ceza davası açılan baş-
vurucu, Laval Asliye Mahkemesi’nin 6 Kasım 2008 tarihli kararıyla Cumhurbaş-
kanına hakaret suçundan mahkum edilerek 30 Avro para cezasına çarptırılmış ve
bu ceza da ertelenmiştir. Basvurucu, mahkum olmasının Sözlesmenin 10. maddesi
tarafından koruma altına alınan ifade özgürlüğünü ihlal ettigini ileri sürmüştür.
Yüksek Mahkeme, bir siyasetçiye siyasetçi olması dolayısıyla yöneltilen eleştiri-
nin sınırlarının, sıradan bir kişiye yöneltilen eleştirinin sınırlarından daha geniş
olduğu, ikincisinin aksine birincisinin zorunlu ve bilinçli olarak fiillerini ve dav-
ranışlarını vatandaşların ve gazetecilerin dikkatli bir kontrolüne açık bıraktığını;
dolayısıyla siyasetçinin daha fazla hosgörülü olması gerektiğini belirtmiştir. Mah-
keme, kamu yetkililerinin cezalandırma yoluna başvurmalarının hedeflenen amaç
ile orantılı olmadıgına ve dolayısıyla demokratik bir toplumda gerekli olmadıgına
karar vermiştir. Bu yönde bkz. Eon v. Fransa Davası, parag. 59, 62.