475 / 617
Mülkiyet Hakkına Dayalı Tehlikenin Önlenmesi Sorumluluğunda Dava Yolu
474
Bina veya yapıdaki mevcut bozukluk
16
ya da eksiklik ile birlikte
malikin kusurlu hareketi sonucu tehlike ortaya çıkarmışsa bu duruma
mahsus olarak hakların telahukundan söz edilebileceğinden TBK’nun
70. maddesine dayanılarak talepte bulunulabilir.
C-İlliyet bağı
Zarar tehlikesinin mevcut veya muhtemel olması yeterli olup zarar
tehlikesinin yakın olması gerekmez. Doğrudan zarar, dolaylı zarar ay-
rımına paralel olarak zarar doğurma ihtimali olan olayın uzak sonuç-
larına ilişkin sorumluluk doğmadığına dair bir ayrım yapılmamıştır.
Gerek yansıma zarar
17
oluşturan tehlikelerde, gerekse zarar tehlikesi
doğuran olay ile tehlike arasındaki illiyet bağına eklenen ve tehlikeli
sonucu doğuran olaylar bakımından illiyet bağının kesilmesi sonucu-
nu doğurmayan tüm olaylar bakımından illiyet bağının bulunduğunu
kabul etmek gerekecektir. Buna göre kanunun koruğu hukuki değer
taşınmaz, bina ve yapıların neden olduğu tehlikelerin giderilmesi ol-
duğuna göre tazminat talebine konu olabilecek bir zarara yol açan her
tehlike için TBK’nun 70. maddesine dayanılması mümkündür. Ancak
uygun illiyet bağına göre TBK’nun 69. maddesi kapsamında tazminat
talebine konu olamayacak bir zarara yol açan bir tehlike için TBK’nun
70. maddesine göre talepte bulunup bulunulamayacağı konusunda
açıklık yoktur. Yine de TBK’nun 70. maddesinin amacının zarar tehli-
kesinin önlenmesi olduğuna göre, uygun illiyet bağı teorisini genişle-
ten hukuka aykırılık bağı teorisine göre
18
sonuca gitmek gerekmekte-
dir. Buna göre; zarar tehlikesinin neden olduğu uzak zararlı sonuçlar
bakımından da bir tazminat sorumluluğu gündeme gelmese dahi
16
Kılıçoğlu, a.g.e., s.250 “Yapım bozukluğu, yetkililerin hukuka aykırı işlem yapma-
ları ve izin vermelerinden kaynaklanmış olabilir.”
17
Kılıçoğlu, a.g.e., s.211 “Haksız eylem bazı hallerde, bu eylemin yöneldiği kişiler
dışında kalanlarında zarara uğramasına yol açabilir.”
18
Kılıçoğlu, a.g.e., s. 214,215 “yazar hukuka aykırılık bağı teorisi için 3 koşul oldu-
ğunu ifade etmiştir. Bunlar: 1- Uygun illiyet bağının tespitinde mantık kuralları
sorumluluk doğurmadığı takdirde ahlak değerlerinin zarar verenin sorumlu ol-
masını gerektirmesi halinde illiyet bağının bulunacağı kabul edilmelidir. 2- So-
rumluluğun kaynağı olan hukuk kuralının korumak istediği kişi ya da kişilere
yönelen bir zarar varsa şart teorisine göre sonuca gitmek gerekir. Ölenin desteğin-
den yoksun kalmaya ilişkin zararlar bu kapsamdadır. 3-Korunmak istenen kişiler
açık değilse tazminat sorumluluğuna yol açan hukuk kuralının koruğu hukuki
değere yönelen zararlar bakımından illiyet bağının bulunduğunu kabul etmek ge-
rekir.”