TBB Dergisi 120.Sayı

TBB Dergisi 2015 (120)

Cüneyt UYSAL

479

olanaklı da görünmemektedir. Zira zarar

gerçekleşmeden illiyet ba-

ğına ilişkin sağlıklı bir değerlendirme yapmak mümkün olmaz. Tehli-

kenin somutlaşması öngörülenden farklı düzeylerde olabileceğinden,

tehlike sorumluluğuna ilişkin illiyet bağının şart teorisine yaklaştır-

ma ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bina veya yapıda ki bakım eksikliği ya da

yapım bozukluğunun, eklenen nedene göre tehlikenin artmasına çok

az bir katkıda bulunması halinde davalı malikin ( TBK’nun 60. madde-

si ile 4721 sayılı TMK 2/2. fıkrası kapsamında), davacının TBK’nun 70.

maddesinin uygulanmasının hakkın kötüye kullanılması niteliğinde

olduğunu ileri sürmesine olanak tanımak gerektiği düşüncesindeyim.

Bu halde eklenen nedenin oluşturduğu tehlikenin giderilmesine yöne-

lik kanundan, sözleşmeden ya da örf adet hukukundan doğan bir borç

bulunmazsa 4721 sayılı TMK 4. maddesi kapsamında menfaat dengesi

de tehlikenin önlenmesini gerektirmezse(örneğin tehlikeye zarar gö-

renin ağır olmayan kusuru nedeniyle de yol açılması gibi) tehlikenin

önlenmesi sorumluluğunun bulunmadığını kabul etmek gerekecektir.

Örneğin, işverenin binada gerekli yalıtımı yapmaması ve işçilere

verilen koruyucu giysinin gerekli teknik özelliklere sahip olmama-

sı nedeniyle oluşan virüs bulaşma tehlikesine karşı görülen bir dava

açıldığını varsaymaktayız. Biyolojik etkenlere işçilerin maruziyet ris-

kinin önlenmesi hakkındaki yönetmelikte belirtilen ve yönetmeliğin

11, 10/1-b,2 maddelerine uygun olmayan bir bina tasarımına eklenen

işverenin durumu ağırlaştıran talimatı nedeni ile muhtemel bir teh-

likenin ortaya çıkacağı açıktır. Bu tehlikenin önlenmesi için işçinin

açacağı davanın işçi sağlığı ve iş güvenliği kurallarına dayanarak iş

sözleşmesi kapsamındaki yan borçlardan

koruma yükümlülüğü

kapsamında mı yoksa TBK’nun 70. maddesi kapsamında mı değerlen-

dirileceği bir başka deyişle işçinin hangi hukuki nedene dayanarak

dava açması gerektiği tartışılmalıdır. Bu olayda işverenin ya da vekili-

nin verdiği talimat nedeniyle zarar tehlikesi orantısız olarak artıyorsa

TBK’nu 60.maddesi gereğince en iyi giderim imkânı sağlayan huku-

ki nedenin öngörülmesi mümkün olmayabilir. Eğer davacının daha

Eren, a.g.e., s. 636 “Maddi veya manevi zarardan sorumluluk, yapı malikinin veya

yardımcılarının kusurlu olmasını gerektirmez.”

Eren, a.g.e., s. 32 “Yan edimler, asli edime oranla tali ve tabi bir nitelik taşısalar

bile asli edimden bağımsız bir amaç ve içeriğe sahip oldukları için, borçlu yönün-

den bir yüküm, alacaklı açısından bir hakkı ifade ederler.”