476 / 617
TBB Dergisi 2015 (120)
Cüneyt UYSAL
475
hakkaniyet gerektiriyorsa zarar tehlikesinin önlenmesi talep edilebil-
melidir. Zira zarar tehlikesinin önlenmesi sorumluluğunun tazminat
sorumluluğundan geniş tutulmak suretiyle olası tazminat davalarının
önüne geçilmesi kanunun amaçları arasındadır.
19
Ç-Ortak illiyet
Ortak illiyet kavramı doktrinde, tek başına somut olayda meydana
gelen türde bir sonucu meydana getiremeyen birden fazla sebebin bir
araya gelmesi ile oluşur.
20
Birden fazla sorumluluk nedenin bir araya
geldiği ortak illiyet türü yalın ortak illiyettir.
21
Ortak illiyette müteselsil sorumluluk olduğu gibi sebeplerin bir
araya gelmiş olması gerekir.
“Ortak illiyetin ve dolayısı ile müteselsil sorumluluğun söz konu-
su olması için meydana getirilen zararın tek ve aynı zarar olması, bu-
nun failler arasında bölünmesinin mümkün olmaması gerekir. Eğer
her sebep, bölünebilen, müstakil bir zarar meydana getirmişse, ortak
illiyet ve dolayısı ile müteselsil sorumluluk söz konusu olmaz. Bu tak-
dirde sebeplerden her birinin faili, meydana getirdiği bağımsız zarar
için BK. 41’e göre ferden sorumlu olur”.
22
Bina veya yapıda başlı başına tehlike oluşturmayan bir olgunun
araya başka olaylar girmesi ve ya eklenen olaylar nedeniyle tehlikeye
yol açması halinde, illiyet bağının araya giren olaylarla kesilmemesi
19
Doğramacı, a.g.m., s.58 “Sorumluluk hukuku alanında zaman içerisinde meyda-
na gelen değişiklik, yalnızca, sübjektif sorumluluk ilkesinin uygulama alanının,
objektif sorumluluk ilkesi lehine daralmasından ibaret değildir. Bunun yanında,
sübjektif sorumluluğun kurucu unsurlarının da geniş yorumlanmasıyla zarar ve-
renin sorumluluk kapsamı genişletilmiştir. Kusurluluğun saptanmasında objek-
tifleştirilmiş kusur kavramının benimsenmesi, hukuka aykırılık kavramının kap-
samının genişletilmesi anlatılanları destekler niteliktedir. Bunun yanında günlük
yaşamda ortaya çıkan değişiklikler, sorumluluk hukuku alanında hakkaniyete
uygun çözümlere ulaşılabilmesi için yeni ilkelerin kabulünü gerektirmiştir.”
20
Fikret Eren, “Sorumluluk Hukuku Açısından İlliyet Bağı Teorisi”, Ankara Üni-
versitesi Hukuk Fakültesi Yayınları No:361, Sevinç Matbaası, Ankara 1975, s. 149
“Hiç biri tek başına yeterli olmayıp, ancak bir araya gelmek suretiyle zararlı sonu-
cu doğuran sebepler topluluğuna, ortak illiyet adı verilir.”
21
Eren, a.g.e. (İlliyet), s.150 “Yalın ortak illiyette zararlı sonucun birden çok sebebini
meydana getiren sorumlu şahıslar arasında birlikte hareket iradesi yoktur. Hatta
bu ihtimalde, sorumlu şahıslar birbirlerinin davranışından bile haberli değildir.”
22
Eren, a.g.e. (İlliyet), s.154