478 / 617
TBB Dergisi 2015 (120)
Cüneyt UYSAL
477
dayanarak çözüme kavuşturulacağı açıklanmalıdır. Olayın meydana
getirdiği tehlikenin henüz somutlaşmaması nedeniyle olayların bir-
birinden ayrılarak her olayın meydana getireceği zarar, somut olarak
öngörülemediğinden davacı zarar tehlikesinin önlenmesi konusunda
yarışan bir talep hakkına sahip olacaktır.
3. kişinin ağır olmayan kusuru illiyet bağına eklenince, 3. kişiye
TBK’nun 113. maddesindeki dava açılabilecek midir? Bu halde 3. kişi-
nin sorumluluğunu bina ve yapı malikinin sorumluluğu kapsamın-
da tartışalım. TBK’nun 69. maddesine göre sorumluluk için bina ya
da yapının maliki olmak veya tehlikeye yol açan binada intifa hak-
kı veya oturma hakkı sahibi olmak gerekmektedir.
24
Oysa 3. kişi ne
maliktir ne de belirtilen ayni haklara sahiptir. Bu nedenle 3. kişinin
ağır olmayan kusuru illiyet bağına eklenince TBK’nun 70. maddesi
uygulanamaz. Bu halde gerçek kanun boşluğu olduğu, bunun kıyas
yoluyla doldurulması olanağı da bulunmadığı belirtilmelidir. 3. kişi-
nin sorumluluğu bu halde haksız fiil sorumluluğudur. Ancak haksız
fiillerin oluşturduğu tehlikelere karşı zarar tehlikesinin önlenmesi
dava edilemez. Örneğin sürekli eğilen (A) apartmanının yıkılması teh-
likesini artıran apartmana komşu malik (S)’nin bahçe sulama fiili bir
haksız fiildir. (A) apartmanının eğilerek (B) apartmanı üzerine doğru
yıkılacağı anlaşılmaktadır. (B) apartmanın bitişiğinde ise (S)’ nin has-
mı (H)’nin dükkânı bulunmaktadır. Bahçeyi aşırı sulayarak bu suların
komşu apartmanın temeline giderek daha hızlı yıkılacağını öngören
(S), aylarca bahçesini sulayarak (B) apartmanın yanındaki hasmı (H)
ye ait dükkânı yıkmak istemektedir. (A) apartmanın maliki (M)’nin
aşırı sulama fiilini müdahalenin önlenmesi davası ile, (B) apartmanı
maliki (N)’nin ise tehlikenin önlenmesi davası ile önlemesi mümkün-
ken (H)’nin (S)’ye karşı doğrudan TBK’nun 70. maddesine dayanarak
dava açması mümkün değildir. (M)’nin (S)’ye müdahalenin önlenmesi
davası açması mümkündür. Ancak (H), (M)’yi (S)’ye karşı müdahale-
nin önlenmesi davası açmaya icbar edemez. Tamda bu noktada gerçek
kanun boşluğu olduğu kabul edilmelidir. Bu boşluğun kıyas yoluyla
giderilmesi olanağı da yoktur. Zira kıyas, hukuki nedenler arasındaki
benzerlik nedeniyle uygulanabilir. Oysa örnek olayda (M)’nin borcu
24
Kılıçoğlu, a.g.e, s. 247 “Bina ve inşa eseri sahibinin sorumlu tutulabilmesi için ku-
suru aranmaz”